Trong thời đại chuyển đổi số đang gia tăng nhanh chóng, rủi ro an ninh mạng ngày càng trở nên phổ biến và đáng lo ngại đối với mỗi người dùng internet. Khi thông tin và dữ liệu trở thành tài sản quý giá, việc trang bị kỹ năng phòng vệ cơ bản cho công dân số đã trở thành một yêu cầu thiết yếu. Điều này không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn đóng góp vào việc giữ vững an ninh mạng quốc gia.
Mạng xã hội, với sự phổ biến và khả năng tiếp cận rộng rãi, đang trở thành một mảnh đất nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả. Để tránh những rủi ro không đáng có, người dùng cần lưu ý một số điều quan trọng. Thứ nhất, không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội, bởi một khi thông tin bị lộ, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như bị lợi dụng, bị tấn công bởi các hình thức lừa đảo. Thứ hai, đặt mật khẩu mạnh và bật xác thực hai yếu tố là những biện pháp cơ bản nhưng rất quan trọng để bảo vệ tài khoản cá nhân. Bên cạnh đó, người dùng cũng nên hình thành thói quen không tải xuống các tập tin không rõ nguồn gốc, bởi chúng có thể chứa mã độc hoặc phần mềm gián điệp, gây tổn hại đến thiết bị và thông tin cá nhân.
Không gian mạng hiện nay dễ bị thao túng bởi tin giả và các luận điệu sai trái. Vì vậy, công dân số cần phải có kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ. Việc lan truyền thông tin chưa được xác thực có thể gây ra những hậu quả tiêu cực, ảnh hưởng đến danh tiếng cá nhân và cộng đồng. Hơn nữa, người dùng cần hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng. Thực tế cho thấy, hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể bị xử lý nếu vi phạm pháp luật. Những hành vi như tung tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác, hay chia sẻ nội dung độc hại có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính.
Để tự vệ trong không gian mạng, ngoài việc nâng cao nhận thức, công dân số cũng cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Việc cài đặt phần mềm diệt virus và thường xuyên cập nhật hệ điều hành là những bước cơ bản nhưng rất quan trọng. Kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc giúp hạn chế những rủi ro có thể xảy ra. Theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng giúp người dùng chủ động ứng phó với những rủi ro tiềm ẩn.
Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn, có hiểu biết và có trách nhiệm chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh. Công dân số cần không ngừng học hỏi và nâng cao kỹ năng để có thể sử dụng mạng một cách an toàn và hiệu quả, góp phần xây dựng một môi trường mạng lành mạnh và an toàn cho tất cả mọi người.
