Trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng trở nên tinh vi và dày đặc, việc trang bị một công cụ bảo vệ cho máy tính đã trở thành một điều cần thiết. Tuy nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ ‘antivirus’ và ‘anti-malware’, dẫn đến sự mơ hồ trong việc lựa chọn giải pháp bảo mật phù hợp cho nhu cầu của mình.
Để làm rõ sự khác biệt giữa hai loại phần mềm này, trước hết cần phân biệt giữa malware và virus. Malware là một thuật ngữ bao gồm tất cả các loại phần mềm độc hại, trong đó có virus, mã độc tống tiền, phần mềm gián điệp, trojan… Trong khi đó, virus chỉ là một loại mã độc cụ thể, có khả năng tự nhân bản để lây lan và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Chương trình antivirus chủ yếu tập trung vào việc phát hiện và ngăn chặn virus đã biết thông qua cơ chế ‘chữ ký’. Tuy nhiên, các phần mềm antivirus hiện đại đã tiến hóa đáng kể với việc ứng dụng công nghệ học máy và đám mây vào quy trình phát hiện mối đe dọa. Điểm mạnh của chương trình antivirus nằm ở chỗ cung cấp một lớp bảo vệ bao quát, thường được tích hợp thành một bộ công cụ bảo mật với nhiều tính năng cộng thêm như tường lửa, VPN, trình quản lý mật khẩu và quan trọng nhất là khả năng chống lừa đảo và lọc thư rác.
Khác với antivirus, anti-malware thường có cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào việc phát hiện và loại bỏ các loại mã độc tinh vi và mới nổi. Ưu điểm của anti-malware là sử dụng các kỹ thuật tiên tiến như phân tích hành vi và dùng sandbox để cô lập file lạ nhằm phân tích an toàn. Nhờ đó, nó tỏ ra rất hiệu quả trong việc chống lại các mối đe dọa zero-day, rootkit ẩn sâu trong hệ thống, cũng như các loại mã độc mà antivirus truyền thống có thể bỏ sót.
Người dùng không nhất thiết phải lựa chọn một trong hai loại phần mềm này vì ranh giới giữa các phần mềm antivirus và anti-malware đang ngày càng bị xóa nhòa. Hầu hết các bộ phần mềm antivirus hàng đầu hiện nay đều đã tích hợp sâu các công nghệ chống mã độc tinh vi vào sản phẩm của mình. Vì vậy, đối với hầu hết người dùng, lựa chọn tốt nhất là một bộ phần mềm antivirus uy tín có tích hợp sẵn các khả năng chống mã độc mạnh mẽ.
Cuối cùng, cần nhớ rằng không có phần mềm nào có thể đảm bảo an toàn tuyệt đối cho máy tính. Lớp phòng thủ quan trọng nhất chính là sự cẩn trọng và ý thức của người dùng khi hoạt động trong thế giới số. Hãy luôn cảnh giác và cập nhật kiến thức về an ninh mạng để bảo vệ bản thân và tài sản số của mình.
