Trong bối cảnh xã hội hiện đại, vấn đề quảng cáo sai sự thật và sử dụng người nổi tiếng, KOL (influencer) để quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc đã trở thành một vấn đề nhức nhối. Để giải quyết vấn đề này, Luật Quảng cáo 2025 đã được ban hành, quy định các trách nhiệm và nghĩa vụ mới đối với người nổi tiếng, doanh nghiệp và các nền tảng quảng cáo trực tuyến.

LawLuat Quảng cáo 2025 yêu cầu người nổi tiếng và KOL phải chịu trách nhiệm liên đới nếu nội dung quảng cáo sai sự thật. Điều này giúp khắc phục khoảng trống pháp lý tồn tại suốt thời gian dài và tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng và doanh nghiệp trong việc quảng bá sản phẩm. Đồng thời, luật cũng cấm phát hành quảng cáo trên các nền tảng vi phạm pháp luật, như trang web giả mạo, ứng dụng không phép, hoặc nền tảng chứa nội dung phản cảm, tin giả.

Một điểm đáng chú ý trong Luật Quảng cáo 2025 là việc trao quyền khởi kiện tập thể cho người tiêu dùng, thông qua các tổ chức đại diện. Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ nhằm gia tăng trách nhiệm doanh nghiệp, tạo ra sức ép công khai trước các hành vi quảng cáo gian dối. Cơ chế khởi kiện tập thể này đã được áp dụng hiệu quả tại nhiều quốc gia phát triển, như Mỹ, Hàn Quốc, EU…

Các chuyên gia kinh tế đánh giá cao việc bổ sung cơ chế này, giúp giảm rào cản pháp lý, chi phí tố tụng cho từng cá nhân – vốn là lý do khiến nhiều người tiêu dùng Việt Nam chọn im lặng dù bị ảnh hưởng trực tiếp. Song song với đó, luật cũng bổ sung cơ chế hậu kiểm mạnh, đặc biệt với nhóm sản phẩm có rủi ro cao như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, thiết bị y tế.

Tất cả nội dung quảng cáo liên quan các nhóm sản phẩm này đều phải được công bố hợp quy, cấp phép trước khi đăng tải, đồng thời không được dùng từ ngữ gây hiểu nhầm như ‘thần dược’, ‘đặc trị’, hay ‘có tác dụng ngay lập tức’. Các nền tảng kỹ thuật số cũng sẽ phải xây dựng công cụ chặn, báo cáo quảng cáo sai sự thật, tăng khả năng phản hồi của người dùng và hỗ trợ cơ quan chức năng trong giám sát nội dung.

Luat Quảng cáo 2025 là minh chứng cho sự chuyển dịch từ ‘quản lý truyền thống’ sang mô hình quản trị không gian số hiện đại, chủ động và minh bạch hơn. Không chỉ là hành lang pháp lý, đây còn là lời cảnh báo dành cho những ai còn mập mờ giữa thật – giả, tận dụng lòng tin để trục lợi.

Khi luật có hiệu lực, quảng cáo không thể là cuộc chơi đơn phương giữa doanh nghiệp và người nổi tiếng. Mỗi lời nói, mỗi hình ảnh, mỗi dòng mô tả… đều phải cân nhắc và chịu trách nhiệm. Đã đến lúc chấm dứt thời ‘ai muốn nói gì thì nói’ trong lĩnh vực quảng cáo.

Trong thời đại số, người tiêu dùng đang đối mặt với một thế giới quảng cáo tràn lan và đầy rẫy thông tin sai lệch trên các nền tảng mạng xã hội. Việc Quốc hội thông qua Luật Quảng cáo sửa đổi vào ngày 16/6/2025, với tỷ lệ đồng thuận cao là 453/461 đại biểu tán thành, là một bước đi cần thiết để tăng cường bảo vệ người tiêu dùng. Tuy nhiên, liệu những quy định mới có đủ mạnh để ngăn chặn tình trạng quảng cáo lừa dối ngày càng tinh vi?

Người tiêu dùng đang bị “bao vây” bởi hàng loạt quảng cáo trên Facebook, TikTok, YouTube… Từ “thần dược” chữa bách bệnh, kem “trắng da sau 7 ngày”, đến thực phẩm chức năng giúp “giảm 10kg không cần ăn kiêng” – tất cả đều được tô vẽ bằng những lời có cánh. Không ít người đã vô tình sập bẫy, chi tiền cho những sản phẩm chưa rõ nguồn gốc, để rồi vừa thiệt hại tài chính, vừa gánh rủi ro cho sức khỏe.

Chị Lê Thị Lan (Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Tôi thấy một sản phẩm giảm cân được quảng cáo rầm rộ trên TikTok với lời hứa ‘giảm 5kg trong 10 ngày mà không cần ăn kiêng’. Tin tưởng, tôi mua dùng thử. Kết quả là cơ thể mệt mỏi, mất ngủ liên tục, phải dừng lại giữa chừng.”

Bà Trần Xuyến (55 tuổi, Hưng Yên) kể lại: “Tôi mua một loại thực phẩm chức năng được quảng cáo là giúp cải thiện xương khớp. Họ nói đã được Bộ Y tế cấp phép, nhưng khi nhận hàng thì không có tem nhãn gì cả, chỉ là lọ đựng sơ sài, không rõ nguồn gốc.”

Không chỉ dừng lại ở các sản phẩm trôi nổi, hàng giả – hàng kém chất lượng, nhiều quảng cáo còn ngang nhiên sử dụng hình ảnh người nổi tiếng, bác sĩ “giả mạo”, hoặc tự ý gắn mác “đã được cấp phép” để tăng độ tin cậy. Điều đáng lo ngại là phần lớn những quảng cáo này không được kiểm chứng nội dung, không rõ ràng về xuất xứ, thành phần, nhưng vẫn dễ dàng tiếp cận hàng triệu người dùng thông qua thuật toán lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội.

Chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã phát hiện hàng loạt vụ vi phạm liên quan đến quảng cáo sai sự thật, cho thấy thực trạng đáng báo động. Một trong những vụ gây chú ý là loạt video quảng bá sản phẩm “kẹo rau củ” có sự tham gia của hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs. Những nội dung này lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, quảng bá kẹo như một sản phẩm có thể thay thế rau xanh trong bữa ăn hằng ngày, với lời giới thiệu gây tranh cãi: “Mỗi viên kẹo tương đương một đĩa rau”.

Tuy nhiên, sản phẩm chưa hề được kiểm chứng công dụng bởi cơ quan có thẩm quyền. Sau phản ánh gay gắt từ dư luận và báo chí, cơ quan điều tra đã vào cuộc và khởi tố các cá nhân liên quan với cáo buộc lừa dối người tiêu dùng. Vụ việc này trở thành minh chứng rõ nét cho sự cần thiết phải siết chặt hoạt động quảng cáo trong môi trường số.

Tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 vào sáng ngày 17/7, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết công tác quản lý, giám sát không gian mạng tiếp tục được đẩy mạnh. Trong nửa đầu năm 2025, Bộ đã phối hợp với các nền tảng mạng xã hội xử lý hàng loạt nội dung vi phạm, xấu độc.

Cụ thể, trên Facebook đã chặn, gỡ 3.099 bài viết, với YouTube là 913 video và 7 kênh (đăng tải khoảng 12.000 video) vi phạm. Với TikTok, đã chặn, gỡ 1.284 nội dung vi phạm, gồm 5.600 video và 9 bản ghi âm, 724 tài khoản (đăng tải hơn 35.500 video). Những con số này cho thấy mức độ vi phạm còn lớn và lan rộng, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa từ cả phía cơ quan quản lý và các nền tảng công nghệ.

Lawyer Phạm Thị Trang, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết, hiện nay đã có nhiều văn bản pháp luật được ban hành nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân trong các vấn đề liên quan đến quảng cáo và thông tin trên mạng. “Vấn đề đặt ra, mặc dù chế tài đã có nhưng tình trạng quảng cáo sai sự thật làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng vẫn diễn ra tràn lan. Phải chăng cần tăng mức xử phạt để bảo đảm tính răn đe, bởi việc quảng cáo gian dối đưa đến lợi nhuận rất lớn khiến một số người sẵn sàng chi trả cho nghệ sĩ, TikToker khoản lợi nhuận lớn để giúp sức cho việc đưa thông tin quảng cáo sai sự thật”, Luật sư Trang nhấn mạnh.

Lutật Quảng cáo sửa đổi: Bước tiến nhưng chưa phải điểm kết

Ngày 16/6/2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo (Luật số 75/2025/QH15) được Quốc hội thông qua với 453/461 đại biểu Quốc hội có mặt tán thành (đạt 98%) và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây là lần đầu tiên, pháp luật Việt Nam quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải quảng cáo, bao gồm cả người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, chuyên gia, y bác sĩ, người có học hàm học vị, KOL, KOC và bất kỳ ai trực tiếp xác nhận, giới thiệu sản phẩm.

Theo quy định tại Điều 8a của luật sửa đổi (Luật số 75/2025/QH15), những người này phải đảm bảo tính chính xác, trung thực và có căn cứ với nội dung mình quảng bá, đồng thời chịu trách nhiệm pháp lý nếu thông tin sai lệch gây hậu quả cho người tiêu dùng.

Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong quá trình xây dựng luật nhấn mạnh: Việc sửa đổi Luật Quảng cáo là cần thiết và cấp bách trong bối cảnh quảng cáo trá hình, quảng cáo sai sự thật, quảng cáo lợi dụng lòng tin đang tràn lan, nhất là trên mạng xã hội.

Chia sẻ với báo chí, Luật sư Trần Minh Tuấn, Đoàn Luật sư Hà Nội phân tích: “Trước đây, Luật Quảng cáo chỉ nhấn mạnh đến trách nhiệm của người sản xuất, phát hành nội dung quảng cáo, nhưng không nêu rõ trách nhiệm của người đứng ra xác nhận, truyền tải nội dung ấy. Chính lỗ hổng đó khiến nhiều nghệ sĩ thoát khỏi trách nhiệm pháp lý, kể cả khi lời họ nói là nguyên nhân khiến người tiêu dùng bị lừa”.

Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, dù Luật Quảng cáo đã được sửa đổi, nhưng việc thực thi vẫn là bài toán không dễ giải. Đặc biệt, trong bối cảnh nhiều tài khoản hoạt động ẩn danh, không đăng ký kinh doanh, phát tán nội dung quảng cáo sai sự thật trên các nền tảng xuyên biên giới như Facebook, TikTok, YouTube… thì khả năng kiểm soát và xử lý vi phạm vẫn còn nhiều lỗ hổng.

Người tiêu dùng vẫn là “tuyến phòng thủ” đầu tiên

Trong môi trường số, quảng cáo có thể tiếp cận người tiêu dùng nhanh hơn cả một thông tin chính thống. Vì vậy, người tiêu dùng cần nâng cao kỹ năng “đề kháng thông tin”, không tin vào những nội dung “thần kỳ”, quá tốt để là sự thật.

Như vậy, Luật Quảng cáo sửa đổi là một bước tiến trong hành trình bảo vệ người tiêu dùng trước cơn bão quảng cáo thời đại số. Tuy nhiên, để luật thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp, nền tảng công nghệ và chính người tiêu dùng.

Chỉ khi cả hệ thống cùng hành động, người tiêu dùng mới thực sự được đặt vào trung tâm và bảo vệ một cách thiết thực.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho các doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm để đọc thông tin về sản phẩm, như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Việc này không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng sản phẩm mà còn giúp các doanh nghiệp tăng cường uy tín và niềm tin với khách hàng.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tại một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị, không phải tất cả các sản phẩm đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Sự đầu tư và hỗ trợ này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn góp phần ngăn chặn hàng giả, hàng nhái.

Các doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Nhiều doanh nghiệp đã thấy được lợi ích của việc áp dụng hệ thống này, không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái.

Tuy nhiên, để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của thông tin truy xuất.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Điều này sẽ giúp tăng cường hiệu lực quản lý và ngăn chặn gian lận thương mại.

Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu. Sự phối hợp này thể hiện sự quyết tâm của các cơ quan chức năng trong việc xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn cho người tiêu dùng.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu. Điều này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì uy tín cho các doanh nghiệp.

Với sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm sẽ trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và ngăn chặn hàng giả, hàng nhái. Từ đó, góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn cho tất cả các bên liên quan.

Tình trạng sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái đang trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội, với hàng loạt vụ án lớn được phát giác thời gian qua. Mới đây, tại tỉnh Thanh Hóa, lực lượng công an đã triệt phá thành công hai vụ án lớn liên quan đến sản xuất và buôn bán thuốc tân dược và thực phẩm chức năng giả trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua.

Những thủ đoạn tinh vi và hoạt động kéo dài nhiều năm của các đối tượng đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng. Đáng lo ngại là mạng xã hội và thương mại điện tử đang trở thành kênh lưu thông chính cho hàng giả, hàng nhái, hàng lậu và hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Các đối tượng sản xuất hàng giả không chỉ làm giả nhãn hiệu sản phẩm quen thuộc mà còn tự đặt tên mới, tạo lập công ty và đầu tư máy móc để sản xuất hàng loạt sản phẩm giả.

Cụ thể, vào ngày 3/6/2025, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với đối tượng Hoàng Thị Ngọc, Giám đốc Công ty TNHH sản xuất tân thảo dược Nam Hoa, về tội sản xuất và buôn bán hàng giả là thực phẩm. Hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng giả của đối tượng này được tổ chức thực hiện một cách bài bản, với danh mục lên tới 12 loại sản phẩm khác nhau. Những sản phẩm này được phân phối đến nhiều đại lý và khách hàng trong cả nước.

Trước đó, một vụ án chấn động khác về thuốc tân dược giả cũng được Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá thành công. Trong tháng qua, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc và Thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa, Phòng Cảnh sát Kinh tế đã triệt phá thành công đường dây sản xuất và buôn bán thuốc tân dược giả với quy mô lên tới 10 tấn thuốc tân dược giả, với 24 loại thuốc khác nhau, bắt giữ 14 đối tượng.

Những vụ việc trên cho thấy hàng giả đang bủa vây người tiêu dùng, không chỉ ở đô thị mà còn ở các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa. Vấn đề đặt ra hiện nay là cần soát pháp luật để bổ sung chính sách đủ mạnh, lực lượng chức năng đủ công cụ để xử phạt tội sản xuất hàng giả, hàng nhái, không chỉ xử lý hành chính mà kiên quyết xử lý hình sự đối với những hành vi nghiêm trọng.

Để ngăn chặn tình trạng sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự vào cuộc của người tiêu dùng. Người tiêu dùng cần nâng cao ý thức và kiến thức về sản phẩm, dịch vụ để có thể phân biệt và lựa chọn sản phẩm chính hãng, đảm bảo an toàn cho sức khỏe và quyền lợi của mình. Đồng thời, cần có những chính sách và quy định cụ thể để xử lý nghiêm những trường hợp sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái.