Ứng dụng công nghệ số trong giám sát rừng đã chứng minh hiệu quả trong việc bảo vệ rừng tại tỉnh Quảng Ngãi. Công nghệ này đã giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm hại và cháy rừng, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ rừng.

Tại khu vực rừng phòng hộ Trà Veo, Tổ cộng đồng bảo vệ rừng thôn Trà Veo, xã Tây Trà đã áp dụng ứng dụng Smart trên điện thoại thông minh vào công tác tuần tra rừng. Trước đây, thông tin và dữ liệu của mỗi chuyến tuần tra rừng được ghi chép bằng tay, nhưng hiện nay, với ứng dụng Smart, các thông tin này được cập nhật một cách nhanh chóng và chính xác. Tổ trưởng Tổ cộng đồng bảo vệ rừng thôn Trà Veo, ông Hồ Văn Sáu, cho biết ứng dụng Smart đã giúp tổ cập nhật thông tin tuyến đường, khoảnh rừng, tiểu khu mà tổ đã đi qua. Khi phát hiện bẫy thú, dấu vết động vật, người lạ trong lâm phận hay nguy cơ xâm hại, cháy rừng, các thành viên trong tổ tuần tra có thể nhanh chóng cập nhật lên ứng dụng để làm cơ sở báo cáo.

Nhờ đó, hàng nghìn héc ta rừng giao khoán cho cộng đồng ở đây được bảo vệ nghiêm ngặt, không xảy ra cháy rừng hay mất rừng. Ông Sáu cho hay, ứng dụng Smart đã giúp tổ cộng đồng bảo vệ rừng thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả hơn. Ông Châu Văn Tạo, nhân viên Trạm Quản lý bảo vệ rừng khu tây Trà Bồng, cho biết hầu hết các thành viên tổ cộng đồng bảo vệ rừng trên địa bàn đã thành thạo thao tác trên ứng dụng Smart. Ứng dụng này giúp cơ quan quản lý biết được các thành viên của tổ cộng đồng bảo vệ rừng đang tuần tra ở tọa độ nào, tiểu khu nào, tránh trường hợp cộng đồng nhận giao khoán không đi tuần tra nhưng vẫn khai báo đi tuần tra.

Tỉnh Quảng Ngãi có hơn 1,06 triệu ha rừng, trong đó rừng phòng hộ có diện tích hơn 308.700 ha, rừng đặc dụng hơn 93.200 ha, rừng sản xuất hơn 663.300 ha. Để quản lý và bảo vệ rừng, ngành lâm nghiệp tỉnh đã ứng dụng các phần mềm Mapinfo, Microstation, Flycam, QGIS, FRMS và công nghệ viễn thám để giám sát toàn bộ diện tích rừng tự nhiên từ trên cao.

Ông Nguyễn Khánh Ngọc, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi, cho biết việc ứng dụng khoa học và công nghệ đã và đang hỗ trợ tích cực cho lực lượng kiểm lâm tỉnh thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng và phòng, chống cháy rừng. Trong năm 2025, tỉnh Quảng Ngãi đã xảy ra 2 vụ cháy rừng, nhưng không gây thiệt hại về rừng. Hiện tại, Chi cục Kiểm lâm đang thử nghiệm 5 camera cảm biến nhiệt, khói cảnh báo cháy rừng sớm tại 5 khu vực có nguy cơ cháy cao trên địa bàn tỉnh, với thiết bị này, khu vực kiểm soát có thể lên đến vài trăm ha. Đồng thời, trang bị 17 flycam phục vụ tuần tra rừng, giám sát tài nguyên rừng và chỉ huy chữa cháy rừng.

Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, việc ứng dụng khoa học và công nghệ đã giúp ngăn chặn những biến động xấu xâm hại đến tài nguyên rừng. Diện tích rừng ngày càng được quản lý, bảo vệ chặt chẽ hơn. Trong thời gian tới, Chi cục sẽ triển khai các lớp tập huấn về ứng dụng công nghệ số trong quản lý, bảo vệ rừng, phát huy hiệu quả cao nhất các máy móc, trang thiết bị công nghệ đã được trang bị.

Tín chỉ carbon đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động môi trường trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra nghiêm trọng trên toàn cầu. Không chỉ đơn thuần là công cụ giảm phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon còn gắn liền với những giá trị về lịch sử, văn hóa, nhân văn, tâm linh và sinh kế của các cộng đồng.

Ở Việt Nam, nhiều mô hình bảo tồn rừng và nông nghiệp bền vững đã được triển khai và mang lại hiệu quả tích cực trong giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Khu rừng đầu nguồn sông Ngàn Phố, được phục dựng bởi TS. Trần Thị Lành sau hơn 20 năm, là một trong những mô hình tiêu biểu. Thay vì tự mình trồng rừng, bà Lành đã lựa chọn cách phục dựng rừng thông qua việc vận động và thuyết phục cộng đồng địa phương tham gia vào bảo vệ và phục dựng rừng. Cách tiếp cận này không chỉ giúp hồi sinh cánh rừng mà còn bảo tồn được các giá trị văn hóa và tâm linh của cộng đồng dân tộc thiểu số.

Một mô hình đáng chú ý khác là mô hình lúa – tôm tại bán đảo Cà Mau, do Kỹ sư Hồ Quang Cua triển khai. Mô hình này không chỉ giúp tăng thu nhập cho nông dân mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường thông qua việc áp dụng các phương pháp canh tác bền vững.

Sự ra đời của tín chỉ carbon mở ra cơ hội lớn để các mô hình bảo tồn và nông nghiệp bền vững được nhân rộng. Tuy nhiên, để phát triển thị trường tín chỉ carbon một cách hiệu quả, sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức quốc tế là rất cần thiết.

Theo các chuyên gia, để tăng giá trị và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, tín chỉ carbon cần có một thương hiệu riêng. Thương hiệu này có thể được xây dựng thông qua việc kể lại những câu chuyện cụ thể về các dự án giảm phát thải và bảo tồn môi trường tại Việt Nam.

Tóm lại, với những giá trị đa chiều mà nó mang lại, tín chỉ carbon không chỉ là một công cụ giảm thiểu tác động môi trường mà còn là một cơ hội để Việt Nam phát triển bền vững và bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai. Việc phát triển thị trường tín chỉ carbon hiệu quả sẽ góp phần thúc đẩy các mô hình bảo tồn và nông nghiệp bền vững, từ đó giúp đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Tìm hiểu thêm về tín chỉ carbon và các cơ hội phát triển bền vững tại Việt Nam.

Thông tin chi tiết về Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu và các nỗ lực toàn cầu để giảm phát thải khí nhà kính.

Tìm hiểu về vai trò của tín chỉ carbon trong bảo tồn thiên nhiên và hỗ trợ phát triển bền vững.