Bộ Nội vụ vừa có hướng dẫn liên quan đến thời gian công tác để tính trợ cấp tinh giản biên chế, trong đó có áp dụng đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Đây là thông tin mới được Bộ Nội vụ công bố trong bối cảnh nhiều địa phương đang thực hiện chính sách tinh giản biên chế.

Theo đó, Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk đã có báo cáo và đề nghị Bộ Nội vụ hướng dẫn chính sách trong các trường hợp cụ thể liên quan đến tinh giản biên chế. Hai trường hợp cụ thể được đề nghị hướng dẫn là bà Nguyễn Thị Mai và bà Ngôn Thị Thảo.

Bà Nguyễn Thị Mai có quyết định tuyển dụng cán bộ văn phòng từ ngày 22/6/2009 của Đảng ủy phường Thống nhất. Sau đó, bà Mai có quyết định cho thôi chức danh văn phòng Đảng ủy phường Thống nhất vào ngày 12/9/2018, với tổng thời gian công tác là 9 năm 3 tháng. Ngày 8/9/2020, bà Mai ký hợp đồng phụ trách công tác cải cách hành chính phường Đoàn kết. Tuy nhiên, do thực hiện Nghị định số 34 ngày 24/4/2019 của Chính phủ, bà Mai thuộc diện dôi dư và được hỗ trợ kinh phí thôi việc theo Nghị quyết số 16/2021, với thời gian tính hỗ trợ là 1 năm 8 tháng.

Ngày 10/4/2023, bà Mai có quyết định tuyển dụng cán bộ bán chuyên trách Tuyên giáo – Dân vận Đảng ủy phường Đoàn kết. Đến ngày 25/6 vừa qua, bà Mai có quyết định cho thôi giữ nhiệm vụ Tuyên giáo – Dân vận Đảng ủy phường Đoàn kết, với thời gian công tác giai đoạn này là 2 năm 2 tháng. Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk đề nghị Bộ Nội vụ hướng dẫn về việc tính thời gian công tác để tính trợ cấp cho người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đối với bà Mai. Bà Mai có quá trình tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc là 3 năm 3 tháng và đã thanh toán chế độ bảo hiểm 1 lần.

Đối với trường hợp của bà Ngôn Thị Thảo, có quyết định tuyển dụng chức danh văn thư lưu trữ xã Ea Wy của UBND xã vào ngày 28/8/2007. Sau đó, bà Thảo có quyết định tạm tuyển dụng công chức xã Ea Wy nên nghỉ chức danh văn thư lưu trữ xã. Đến năm 2023, bà Thảo thi công chức nhưng không trúng tuyển nên ngày 2/3/2023, bà Thảo có quyết định bố trí Tuyên giáo – Dân vận xã Ea Wy. Tổng thời gian tham gia công tác tại xã này của bà Thảo là 15 năm 3 tháng.

Ngày 10/4/2023, bà Thảo có quyết định tuyển dụng phụ trách Văn phòng Đảng ủy phường Đoàn kết, và đến ngày 25/6 vừa qua bà Thảo có quyết định cho thôi nhiệm vụ này. Tổng thời gian tham gia Văn phòng Đảng ủy phường Đoàn kết của bà Thảo là 2 năm 1 tháng.

Bộ Nội vụ cho biết, căn cứ quy định khoản 4, khoản 5, Điều 5 của Nghị định số 154, thời gian công tác để tính trợ cấp cho người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã là tổng thời gian công tác ở chức danh người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc ở các vị trí việc làm khác trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội từ Trung ương đến cấp xã và lực lượng vũ trang nhưng chưa hưởng trợ cấp thôi việc hoặc chưa hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc chưa hưởng chế độ phục viên, xuất ngũ.

Do đó, đối với trường hợp bà Nguyễn Thị Mai và bà Ngôn Thị Thảo nếu thuộc đối tượng quy định tại Nghị định số 154, Bộ Nội vụ đề nghị Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk căn cứ quy định nêu trên để xác định thời gian công tác để tính trợ cấp cho người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã theo quy định tại khoản 1 Điều 9 Nghị định số 154.

Nghị định 151 của Chính phủ, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, hướng tới tinh thần ‘gần dân, sát dân’. Một nội dung trọng tâm của nghị định này là chuyển giao một số thẩm quyền quản lý đất đai về cấp xã. Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa chia sẻ quan điểm rằng việc giao thẩm quyền cho cấp xã là cần thiết, hợp lý và phù hợp với năng lực thực tiễn của chính quyền cơ sở.

Ông Hòa tin rằng Nghị định 151 cụ thể hóa chủ trương phân quyền, phân cấp đã được quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Việc trao thêm thẩm quyền cho cấp xã, bao gồm quản lý đất đai, là một bước tiến đúng đắn để phát huy tính tự chủ, linh hoạt trong điều hành, đặc biệt là khi các cấp cơ sở đang được củng cố về nhân sự, bộ máy và kinh nghiệm thực tiễn. ‘Cấp xã hiện nay có đủ năng lực, đủ điều kiện, trình độ để thực hiện các nhiệm vụ rất rõ ràng trong quản lý nhà nước,’ ông Hòa khẳng định.

Chính quyền xã không còn là cấp yếu như trước kia; nhiều công việc trước đây của cấp huyện đã và đang được giao cho xã xử lý. Ông Hòa cũng chỉ ra rằng cán bộ lãnh đạo xã hiện nay được điều động từ cấp huyện hoặc tỉnh xuống, phần lớn là những người đã có kinh nghiệm công tác quản lý nhà nước. Hệ thống tổ chức hành chính cấp xã cũng đã được kiện toàn với đầy đủ các bộ phận chuyên môn.

Tuy nhiên, ông Hòa cũng nhấn mạnh rằng quyền lực càng lớn thì trách nhiệm càng cao, đặc biệt trong lĩnh vực phức tạp như đất đai. Sự giám sát, hỗ trợ từ cấp trên là điều kiện bắt buộc để đảm bảo cấp xã thực hiện đúng luật, đúng thẩm quyền và không lạm dụng quyền lực. Ông đề xuất cần có sự phân cấp rõ ràng và tuân thủ theo các quy định của luật đất đai, luật đấu thầu, luật đầu tư hiện hành.

Cần giới hạn loại dự án, diện tích đất hoặc giá trị mà cấp xã được quyết định. Đồng thời, cần tăng cường giám sát, kiểm tra từ cấp trên và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp xã. Về nguy cơ lạm quyền, ông Hòa không né tránh thực tế này và nhấn mạnh rằng phân quyền là cần thiết nhưng phải song hành với kiểm tra, giám sát để tránh tình trạng lạm quyền, lợi dụng chức vụ để trục lợi.

Từ thực tiễn địa phương và kinh nghiệm giám sát tại Quốc hội, ông Hòa kiến nghị một số vấn đề cốt lõi để việc phân cấp, phân quyền cho cấp xã được thực hiện hiệu quả, bao gồm phân quyền đúng mức, đúng người; tăng cường giám sát, kiểm tra; và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất UBND thành phố giao nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng cho UBND cấp xã. Theo đề xuất này, cấp xã sẽ được giao thực hiện các nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn quản lý của mình theo quy định tại điểm b, c, khoản 8, Điều 121 Nghị định số 175/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

UBND cấp xã sẽ chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật và UBND thành phố về tình hình quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn quản lý. Việc giao nhiệm vụ này nhằm tăng cường hiệu quả quản lý trật tự xây dựng tại địa phương và đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền trong công tác này.

Ngoài ra, Sở Xây dựng cũng kiến nghị UBND thành phố yêu cầu UBND cấp xã tăng cường hoạt động kiểm tra công vụ để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương hành chính. Điều này nhằm kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm đối với các đơn vị, cá nhân được giao nhiệm vụ nhưng buông lỏng quản lý, thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ để xảy ra vi phạm.

Cùng với đó, Sở Xây dựng cũng sẽ tham mưu một số nhiệm vụ khác để UBND thành phố giao cho các sở, ban, ngành như Sở Xây dựng, Công an thành phố, Sở Tư pháp, Sở Nông nghiệp và Môi trường… trong công tác phối hợp, quản lý trật tự xây dựng. Việc này nhằm đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả giữa các ngành, các cấp trong công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố.