Chính phủ vừa ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP, nhằm mở rộng các ưu đãi về vốn, công nghệ, nhân lực và thị trường để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam. Nghị định này được kỳ vọng sẽ giúp tháo gỡ những khó khăn về vốn, công nghệ, pháp lý và thị trường cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực then chốt này.

Theo các chuyên gia kinh tế, chính sách mới này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt, Nghị định 205/2025/NĐ-CP bổ sung quy định hỗ trợ tối đa 70% chi phí cho các hoạt động đào tạo chuyên gia, nâng cao năng lực tổ chức tư vấn và phát triển đội ngũ nhân lực kỹ thuật trong ngành. Đối tượng thụ hưởng gồm cả sinh viên xuất sắc, giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên gia kỹ thuật, công nhân lành nghề đang làm việc trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Ngoài ra, Nghị định mới cũng mở rộng hỗ trợ đối với các yếu tố gián tiếp nhưng mang tính quyết định, như môi trường đầu tư, thủ tục pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và phát triển thị trường. Doanh nghiệp đầu tư vào khu hoặc cụm công nghiệp hỗ trợ sẽ được hỗ trợ thực hiện các quy định bảo vệ môi trường.

Về mặt pháp lý, doanh nghiệp nhỏ và vừa sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên sẽ được tiếp cận các chương trình hỗ trợ pháp lý hiện hành, đồng thời được miễn, giảm một số chi phí hành chính theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cơ chế hỗ trợ kiểm định chất lượng cũng được đưa ra, doanh nghiệp sẽ được tài trợ một phần chi phí để thực hiện thử nghiệm, giám định, chứng nhận tiêu chuẩn, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, đăng ký bản quyền thương hiệu, mã vạch và các hoạt động liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Ở khía cạnh thị trường, nghị định cho phép doanh nghiệp được hỗ trợ tối đa 70% chi phí khi tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ – triển lãm trong và ngoài nước, cũng như các hoạt động liên kết với tập đoàn đa quốc gia để mở rộng chuỗi cung ứng.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước – mức cao nhất kể từ năm 2020 đến nay. Riêng ngành chế biến – chế tạo tăng 11,1%, góp 9,1 điểm % vào mức tăng chung.

Việt Nam hiện có khoảng 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai… Tuy nhiên, phần lớn vẫn là doanh nghiệp quy mô nhỏ, năng lực tài chính và công nghệ còn hạn chế, chủ yếu làm gia công cấp thấp, tỷ lệ nội địa hóa chưa cao.

Nghị định 205/2025/NĐ-CP vì vậy không chỉ là chính sách ngắn hạn nhằm gỡ khó về vốn và công nghệ, mà còn là bước đi dài hạn để xây dựng nền tảng tự chủ về sản xuất – một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo tăng trưởng bền vững, nâng cao vị thế của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Khi được triển khai bài bản và minh bạch, Nghị định 205/2025/NĐ-CP sẽ đóng vai trò ‘đòn bẩy’ thúc đẩy cả hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập. Đây là điều kiện tiên quyết để Việt Nam tránh lệ thuộc vào nhập khẩu linh kiện, nguyên vật liệu; đồng thời tăng khả năng tham gia vào mạng lưới sản xuất khu vực, tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư quốc tế.

Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh vừa giao Sở Tài chính chủ trì xây dựng đề án thành lập Khu thương mại tự do (Free Trade Zone – FTZ) tại Vũng Áng, với mục tiêu tạo ra một “không gian thể chế đặc biệt” để thu hút đầu tư quốc tế. Dự án này đang được hoàn thiện với sự phối hợp của Ban Quản lý Khu kinh tế và các đơn vị tư vấn chiến lược, dự kiến trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy trước ngày 10/8/2025.

FTZ Vũng Áng được thiết kế để áp dụng hàng loạt cơ chế ưu đãi vượt trội về thuế quan, hải quan, đầu tư, tài chính, lao động và đất đai. Đây là mô hình thử nghiệm phương thức “chính quyền phục vụ – doanh nghiệp dẫn dắt”, nhằm tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả, linh hoạt và tích hợp quốc tế. Khu thương mại tự do này sẽ tập trung thu hút các doanh nghiệp sản xuất định hướng xuất khẩu, doanh nghiệp logistics xuyên biên giới, tập đoàn thương mại điện tử quốc tế, trung tâm kho ngoại quan, công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp công nghệ cao.

Để đạt mục tiêu này, Hà Tĩnh xem xét áp dụng một số cơ chế mới trong FTZ, bao gồm miễn thuế nhập khẩu và xuất khẩu đối với hàng hóa lưu thông trong khu vực; tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc tuyển dụng và sử dụng lao động nước ngoài; cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn; triển khai thủ tục đầu tư, xây dựng, hải quan qua hệ thống điện tử tích hợp “một cửa số hóa”. Tỉnh Hà Tĩnh cũng đang đánh giá lại toàn bộ hệ thống chính sách ưu đãi đầu tư hiện hành, với mục tiêu chuyển từ phương thức thu hút đầu tư bằng miễn – giảm thuế sang cách tiếp cận mới: cạnh tranh bằng chất lượng thể chế và hiệu quả quản trị nhà nước.

Vũng Áng giữ vai trò chiến lược trong hành lang kinh tế Đông – Tây, là điểm tiếp nhận và trung chuyển hàng hóa quan trọng cho miền Trung Việt Nam, Lào và Đông Bắc Thái Lan. Hệ thống cảng nước sâu Sơn Dương – Vũng Áng có khả năng tiếp nhận tàu trên 50.000 DWT và đang được quy hoạch phát triển thành trung tâm trung chuyển quốc tế. Khu kinh tế Vũng Áng có không gian quy hoạch rộng hơn 22.000 ha với đầy đủ hệ thống hạ tầng điện, nước, đường bộ, đường sắt và logistics.

Các chuyên gia nhận định rằng nếu được trao quyền về thể chế, FTZ Vũng Áng có tiềm năng phát triển thành trung tâm logistics quốc tế phục vụ cho toàn khu vực Đông Dương. Để hiện thực hóa mục tiêu này, yếu tố quyết định là thể chế điều kiện cần và tinh thần dám làm điều kiện đủ. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và quyết tâm của chính quyền địa phương, FTZ Vũng Áng có thể trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế.

Việc thành lập Khu thương mại tự do Vũng Áng cũng phù hợp với xu hướng phát triển của các khu thương mại tự do trên thế giới, như Shanghai Free Trade Zone (Trung Quốc) và Jebel Ali Free Zone (UAE). Những khu thương mại tự do này đã trở thành các trung tâm kinh tế quan trọng, đóng góp vào sự phát triển của các quốc gia.

Trước những cơ hội và thách thức trong việc thành lập FTZ Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư và đảm bảo tính cạnh tranh của khu vực. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp và các bên liên quan để hiện thực hóa mục tiêu phát triển FTZ Vũng Áng thành một trung tâm kinh tế năng động.

Trong tuần qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách kinh tế đáng chú ý nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và cải thiện môi trường kinh doanh. Các hiệp hội ngành nghề và cơ quan chuyên môn cũng đưa ra những đề xuất quan trọng để tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ doanh nghiệp.

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP, sửa đổi và bổ sung một số nội dung trong Nghị định 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Nghị định này đưa ra nhiều chính sách ưu đãi mới nhằm thúc đẩy sản xuất các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc Danh mục ưu tiên phát triển. Tổ chức và cá nhân thực hiện nghiên cứu, chuyển giao, đổi mới công nghệ sẽ được hưởng ưu đãi từ các quỹ quốc gia và chương trình phát triển công nghệ.

Bộ Công Thương cũng đã ban hành Quyết định số 1970/QĐ-BCT, triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Chỉ thị 18/CT-TTg của Thủ tướng về xúc tiến thương mại năm 2025. Trọng tâm là thúc đẩy chuyển đổi số, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng tiêu thụ hàng hóa qua môi trường trực tuyến.

Ngoài ra, Luật Cán bộ, công chức sửa đổi, có hiệu lực từ tháng 7/2025, quy định rõ rằng nếu vì yêu cầu nhiệm vụ mà cán bộ, công chức không nghỉ hoặc nghỉ không hết số ngày phép hằng năm, sẽ được thanh toán thêm khoản tiền tương ứng với số ngày chưa nghỉ, ngoài tiền lương đang hưởng.

Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 88/2019/NĐ-CP cũng bổ sung nhiều chế tài xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Đáng chú ý, các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ bị phạt từ 400 – 500 triệu đồng nếu ép buộc khách hàng mua bảo hiểm không bắt buộc trong quá trình cung ứng dịch vụ.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đề xuất bãi bỏ quy định cấp giấy phép kinh doanh đối với hoạt động phân phối, bán buôn và bán lẻ rượu. Theo VCCI, quy định hiện hành yêu cầu doanh nghiệp phải có hệ thống phân phối tại nhiều tỉnh, hợp đồng với nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp nước ngoài và văn bản giới thiệu… Tuy nhiên, những điều kiện này mang tính hình thức, không phản ánh đúng tính linh hoạt của thị trường và gây phát sinh chi phí thủ tục không cần thiết.

Những chính sách và đề xuất này nhằm mục đích hỗ trợ doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, và tăng cường minh bạch trong các hoạt động kinh tế.