Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ đòi hỏi một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định và vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở.

Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Qua đó, giúp người dân theo dõi và giám sát quá trình sử dụng ngân sách và tài sản công một cách minh bạch. Điều này không chỉ giúp tăng cường sự tin tưởng giữa người dân và chính quyền mà còn góp phần vào việc xây dựng một đô thị thông minh, hiện đại và công bằng.

Xây dựng đô thị thông minh bằng công nghệ blockchain là một xu hướng mới trong thời đại chuyển đổi số. Tuy nhiên, để triển khai thành công, cần có sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ chính quyền địa phương đến các doanh nghiệp công nghệ và người dân. Việc chuẩn hóa dữ liệu công và tạo ra một hệ thống sổ cái phân tán sẽ giúp tăng cường minh bạch và hiệu quả trong quản trị đô thị.

Thâm Quyến, đặc khu kinh tế nổi bật của tỉnh Quảng Đông, đang tiên phong trong làn sóng đô thị hóa dựa trên công nghệ cao tại Trung Quốc. Thành phố này đã nổi lên như một ‘phòng thí nghiệm’ thử nghiệm mô hình đô thị tương lai, nơi các dịch vụ thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của cư dân.

Một trong những bước đột phá đáng chú ý gần đây là việc Thâm Quyến chuẩn bị khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán hàng, bảo trì và nâng cấp robot một cách toàn diện. Mô hình kinh doanh này hứa hẹn sẽ tạo ra một bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot trên phạm vi toàn cầu.

Không chỉ dừng lại ở đó, Thâm Quyến cũng đang tích cực xúc tiến việc xây dựng khu phố và nhà hát được phục vụ hoàn toàn bởi robot. Du khách có thể trải nghiệm nhiều dịch vụ mới mẻ như mát-xa bằng robot, châm cứu robot, thưởng thức món bánh kẹp truyền thống của Trung Quốc do robot chế biến, hoặc thậm chí là thưởng thức BBQ do robot phục vụ, và sử dụng hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đột phá công nghệ và dịch vụ thông minh tại Thâm Quyến đã giúp thành phố này vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau để giành được giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024. Giải thưởng này được trao tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức tại Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024.

Thành phố Thâm Quyến đã chứng minh khả năng đổi mới toàn diện của mình trong nhiều lĩnh vực quan trọng như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống của người dân. Một trong những điểm nổi bật trong quản trị của thành phố là hệ thống quản lý đô thị thông qua nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số).

Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng một kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng. Các dữ liệu này được chia thành 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, cung cấp hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu cho người dân và doanh nghiệp. Các ứng dụng này đã tạo ra 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế, cải thiện hiệu suất quản lý và chất lượng sống.

Thâm Quyến đang hướng tới mục tiêu xây dựng một mô hình thành phố với ba trụ cột chính: chính quyền điện tử, kinh tế số, và công dân số. Chính quyền địa phương đặt mục tiêu hoàn thành mô hình này vào năm 2025, hướng tới trở thành một thành phố thông minh mẫu mực trên toàn cầu.

Không chỉ Thâm Quyến, nhiều thành phố khác trên khắp Trung Quốc cũng đang tích cực chạy đua trong việc số hóa đô thị. Mục tiêu của họ là tối ưu hóa quản trị và nâng cao chất lượng sống cho cư dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức cần được giải quyết.

Thâm Quyến cũng đang thử nghiệm mô hình ‘City in the Cloud’ (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa. Trong mô hình này, dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến các thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Điều này hứa hẹn sẽ nâng cao hiệu quả quản lý và hỗ trợ sự phát triển bền vững của thành phố.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ thăm Trung tâm R&D về công nghệ cao và chip bán dẫn FPT tại Đà Nẵng

Trong khuôn khổ Lễ khởi động phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến cho vi mạch bán dẫn (Dự án FAB-lab), Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ cùng đoàn công tác đã đến thăm Trung tâm R&D về công nghệ cao và chip bán dẫn FPT, đặt tại Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2, ven sông Hàn.

Tại đây, ông Trần Đăng Hoà, Chủ tịch FPT IS – Tập đoàn FPT, đã giới thiệu các giải pháp công nghệ “Make in Vietnam – Made by FPT” đang được nghiên cứu và triển khai tại trung tâm. Bộ trưởng đánh giá cao những nỗ lực nghiên cứu và phát triển công nghệ của đội ngũ chuyên gia FPT, đồng thời động viên cán bộ, kỹ sư tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển chung của nước nhà.

Bộ trưởng đặc biệt căn dặn các kỹ sư công nghệ FPT phải luôn ghi nhớ chiến lược mà công ty đặt ra, trong đó khẳng định khẩu hiệu “Co-create the Next” – Song hành kiến tạo – là chiến lược đúng đắn, quan trọng của đội ngũ kỹ sư công nghệ cao và chip bán dẫn.

FPT đang tập trung phát triển hệ sinh thái giải pháp trong lĩnh vực công nghệ cao, bao gồm các nền tảng phục vụ chính phủ số, đô thị thông minh, y tế, giáo dục, tài chính – ngân hàng, sản xuất – công nghiệp, cũng như các giải pháp hỗ trợ quản trị dữ liệu và điều hành. Các sản phẩm được tích hợp công nghệ tiên tiến như AI, Big Data… nhằm đáp ứng bài toán đặc thù của từng lĩnh vực và nhu cầu chuyển đổi số sâu rộng của cả khu vực công và tư nhân.

Riêng trong năm 2024, nhiều sản phẩm của FPT đã được tập trung phát triển tại Đà Nẵng – đóng góp trực tiếp vào mục tiêu giải bài toán thực tiễn bằng công nghệ và thúc đẩy sáng tạo nội lực tại địa phương, theo đúng định hướng của Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 136 của Quốc hội.

Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng có buổi làm việc với Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng cùng các doanh nghiệp công nghệ tiêu biểu. Tại đây, ông Trần Đăng Hoà, Chủ tịch FPT IS – Tập đoàn FPT, đã đề nghị mong muốn đồng hành Đà Nẵng thúc đẩy phát triển công nghệ cao, hiện thực hóa định hướng Nghị quyết 57.

20 năm trước FPT đã cùng Đà Nẵng khởi đầu giấc mơ xuất khẩu phần mềm. 20 năm tiếp theo FPT sẽ viết tiếp giấc mơ AI và chip bán dẫn. Đà Nẵng có đầy đủ các điều kiện lợi thế về hạ tầng, nhân lực cao, chuyên gia Việt kiều từ Silicon Valley (Mỹ) quy tụ. Đặc biệt, thành công nhất của nơi đây chính là sự quan tâm sát sao, lắng nghe và đồng hành của lãnh đạo, chính quyền.

FPT mong muốn cùng Đà Nẵng hiện thực hóa giấc mơ AI và chip bán dẫn. Trước mắt là thiết kế chip chất lượng cao ‘Make in Vietnam’, đủ sức cạnh tranh toàn cầu mà FPT đang làm. Trong vài năm tới, FPT đặt mục tiêu đưa toàn bộ quy trình thiết kế và kiểm thử chip về Đà Nẵng nói riêng và xây dựng hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam nói chung.

Với kinh nghiệm 37 năm song hành chuyển đổi số tại Việt Nam và khu vực, sở hữu mạng lưới đối tác toàn cầu, FPT cam kết thu hút đối tác và chuyên gia hàng đầu về thành phố, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ Make in Vietnam – Make in Đà Nẵng. ‘Chúng tôi tin rằng thành phố Đà Nẵng sẽ không chỉ là trung tâm công nghệ của Việt Nam mà trên cả thế giới’, ông Hoà bày tỏ.

Tây Ninh đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế trong lĩnh vực bất động sản, công nghiệp và logistics. Mới đây, tập đoàn Luminary đến từ Trung Quốc và YCH từ Singapore đã bày tỏ sự quan tâm đến việc đầu tư vào tỉnh này. Luminary dự kiến phát triển đô thị thông minh, khu sinh thái và công nghiệp tại Tây Ninh, trong khi YCH lên kế hoạch triển khai dự án logistics phức hợp tại Khu kinh tế Cửa khẩu Mộc Bài.

Tỉnh Tây Ninh đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, với cam kết hỗ trợ và cung cấp quỹ đất chiến lược để đẩy nhanh quá trình đầu tư. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã ký kết hợp tác với nhiều doanh nghiệp lớn, trong đó có Coca-Cola, để khánh thành nhà máy sản xuất mới với vốn đầu tư lên đến 136 triệu USD. Coca-Cola là một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực đồ uống, và nhà máy tại Tây Ninh là một trong những dự án lớn nhất của công ty tại Việt Nam.

Nhà máy của Coca-Cola tại Tây Ninh có quy mô lên đến 19 ha và công suất sản xuất lên đến 1 tỷ lít đồ uống mỗi năm. Dự án này không chỉ góp phần thúc đẩy chuỗi giá trị trong lĩnh vực công nghiệp chế biến – chế tạo mà còn tạo động lực phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ và logistics tại Tây Ninh. Với sự hiện diện của Coca-Cola, Tây Ninh đang khẳng định vị trí của mình như một trung tâm sản xuất và phân phối hàng hóa quan trọng.

Tây Ninh sở hữu vị trí địa kinh tế chiến lược, kết nối Đông – Tây Nam bộ và với Campuchia. Tỉnh đang tập trung huy động nguồn lực đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ, bao gồm các tuyến cao tốc liên vùng và phát triển giao thông thủy, cảng thủy nội địa dọc sông Vàm Cỏ Đông. Những nỗ lực này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển hàng hóa và người dân, cũng như thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Với những nỗ lực và định hướng chiến lược của mình, Tây Ninh đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trong việc thu hút đầu tư và phát triển kinh tế. Tỉnh tiếp tục là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt trong các lĩnh vực như bất động sản, công nghiệp và logistics. Luminary và YCH là những ví dụ điển hình về các doanh nghiệp quốc tế đang quan tâm đến Tây Ninh, và tỉnh sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư để triển khai dự án thành công.

Ngày 19-7, tại Hà Nội, Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) đã tổ chức Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược giai đoạn 2025–2030. Sự kiện này đánh dấu một bước phát triển mới trong mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển công nghiệp công nghệ cao và đô thị thông minh tại Thủ đô.

Thỏa thuận hợp tác này là sự tiếp nối và nâng tầm mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Viettel, vốn đã được thiết lập từ năm 2019. Với 19 nội dung hợp tác cụ thể, bao trùm 3 lĩnh vực lớn là đầu tư, xây dựng hạ tầng; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng đô thị thông minh, thỏa thuận lần này thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc đồng hành và phát huy thế mạnh lẫn nhau vì mục tiêu phát triển bền vững.

Tại sự kiện, đại diện hai bên đã thống nhất các nguyên tắc hợp tác trên tinh thần tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật và tôn trọng uy tín, thương hiệu của mỗi bên. Theo nội dung thỏa thuận, Tập đoàn Viettel cam kết trở thành nhà đầu tư chiến lược tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và các khu công nghệ cao, khu công nghiệp khác trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, viễn thông, chuyển đổi số và thử nghiệm có kiểm soát các mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo.

Về phía Ban Quản lý, đơn vị cam kết tạo điều kiện thuận lợi tối đa trong khuôn khổ pháp luật để Viettel triển khai nhanh chóng các dự án đã, đang và sẽ đầu tư, bao gồm việc hỗ trợ thủ tục pháp lý, quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và xúc tiến đầu tư. Ban Quản lý cũng sẽ phối hợp với Viettel xây dựng Khu Công nghệ cao Hòa Lạc trở thành đô thị khoa học và công nghệ thông minh, thí điểm các mô hình đô thị hiện đại, an toàn và bền vững.

Thỏa thuận cũng xác định rõ các hoạt động đồng hành của hai bên trong phát triển hạ tầng số, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, xây dựng nền tảng quản lý điều hành thông minh, thiết lập hệ thống dữ liệu tích hợp giữa các khu công nghiệp, công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ tham gia tư vấn, cung cấp giải pháp, chia sẻ hạ tầng và hỗ trợ Ban Quản lý trong triển khai các đề án về đô thị thông minh, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển.

Tính đến thời điểm hiện tại, Viettel là nhà đầu tư lớn nhất tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc với 6 dự án đang triển khai, tổng vốn đăng ký gần 11.625 tỷ đồng và đang tiếp tục điều chỉnh tăng thêm, dự kiến thêm khoảng 4.000 tỷ đồng. Các dự án của Viettel tại đây được đánh giá là điển hình trong việc kết hợp hiệu quả giữa nghiên cứu – triển khai – sản xuất – thương mại hóa các sản phẩm công nghệ cao, phục vụ cả quốc phòng và dân sự.

Việc ký kết thỏa thuận hợp tác lần này là minh chứng rõ ràng cho định hướng phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây cũng là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa chủ trương của Trung ương và thành phố Hà Nội trong việc xây dựng Hòa Lạc trở thành hạt nhân khoa học – công nghệ, là trung tâm đổi mới sáng tạo dẫn dắt sự phát triển của Thủ đô và đất nước.