Thủ đô Hà Nội đang đối mặt với những thách thức lớn về môi trường, hạ tầng và chất lượng sống đô thị. Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng hướng tới một Hà Nội “xanh” và bền vững. Chỉ thị này không chỉ đặt mục tiêu giảm thiểu việc sử dụng xe cá nhân mà còn nhằm kiến tạo lại không gian sống cho người dân, với hy vọng tạo ra một thành phố không khói bụi, không ùn tắc và không tiếng ồn.

Chỉ thị 20 đưa ra ba mốc thời gian thực hiện chính. Đến ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ không còn mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, thành phố sẽ không có mô tô, xe gắn máy và hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1 và Vành đai 2. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3. Để đảm bảo tính khả thi của các mục tiêu này, Chỉ thị giao cho Hà Nội phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tổ chức thực hiện đồng bộ.

Một trong những bước đi cụ thể mà Hà Nội đang thực hiện là tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng thân thiện với môi trường. Thành phố đã đưa vào vận hành gần 400 xe buýt điện và dự kiến đến năm 2030, toàn bộ xe buýt trong thành phố sẽ được điện hóa. Việc vận hành tuyến metro số 2A Cát Linh – Hà Đông đã đạt được những kết quả tích cực với hơn 15 triệu lượt khách trong 2 năm qua. Dự kiến tuyến Nhổn – ga Hà Nội sẽ hoàn thành vào năm 2026, góp phần đa dạng hóa phương tiện giao thông công cộng và giảm thiểu ùn tắc.

Việc chuyển đổi sang một mô hình đô thị xanh và bền vững không chỉ mang lại lợi ích cho người dân Hà Nội mà còn đóng góp vào các cam kết về khí hậu toàn cầu của Việt Nam. Nếu tổ chức thực hiện tốt, Hà Nội không chỉ trở thành hình mẫu về đô thị xanh trong nước mà còn là một điển hình về phát triển bền vững. Mặc dù còn nhiều vấn đề cần phải thảo luận và cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình thực hiện, nhưng với những bước đi cụ thể và quyết tâm, Hà Nội đang bước vào một “bước ngoặt xanh” đầy hy vọng và thách thức.

Hà Nội đang lên kế hoạch tăng tỷ lệ sử dụng xe máy điện vào trung tâm thành phố trong thời gian tới. Từ năm 2027, thành phố dự kiến sẽ tăng tỷ lệ này lên 10%, tiếp đến là 20% vào năm 2028 và đạt 60% vào năm 2030. Mục tiêu này nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường và thực hiện chỉ thị của Thủ tướng về việc giảm thiểu xe máy chạy bằng xăng.

TS Nguyễn Xuân Thuỷ, chuyên gia giao thông – đô thị, cho rằng việc hạn chế xe cá nhân, phương tiện chạy bằng xăng, dầu ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM là cần thiết. Tuy nhiên, cần có cách làm phù hợp để cư dân toàn thành phố dần từ bỏ xe cá nhân và chuyển đổi sang xe điện. Ông Thuỷ đề xuất Hà Nội cần hỗ trợ người dân một khoản tiền đủ để thay đổi phương tiện. Khoảng 200 tỉ đồng sẽ cần được bỏ ra để hỗ trợ người dân chuyển đổi xe xăng sang xe điện, với mức hỗ trợ cho mỗi phương tiện là 15 triệu đồng.

Để hiện thực hoá mục tiêu trên, ông Thuỷ cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường đầu tư các tuyến metro xuyên tâm, hướng tâm và nâng cao tỷ lệ đúng giờ của các tuyến xe buýt. Điều này sẽ giúp người dân chủ động thời gian và thu hút được lượng khách tham gia.

Ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND Hà Nội, khẳng định sẽ nghiên cứu những chương trình, kế hoạch tổng thể để triển khai Chỉ thị của Thủ tướng. Theo đó, TP sẽ nghiên cứu một cơ chế chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện phù hợp nhất cho nhân dân, đặc biệt là người sử dụng phương tiện chạy bằng xăng dầu trong khu vực Vành đai 1.

Hà Nội cũng sẽ đẩy nhanh các dự án metro, cấu trúc lại hệ thống xe buýt… cố gắng nâng tỉ lệ vận tải hành khách công cộng trước mắt cho Vành đai 1 lên gấp đôi so với tỉ lệ chung của toàn TP, bảo đảm 40%.