Ngày 1-8, Công an TP HCM đã ra lệnh bắt tạm giam Vũ Đức Sơn, 42 tuổi, ở xã Hồ Tràm, TP HCM, để điều tra về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”. Đây là một trường hợp vi phạm nghiêm trọng về khai thác tài nguyên, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và kinh tế địa phương.

Theo kết quả điều tra, vào tháng 3-2025, Vũ Đức Sơn đã tổ chức hoạt động cải tạo một thửa đất trồng cây lâu năm tại thôn Bà Rịa, xã Hồ Tràm. Ban đầu, mục đích của hoạt động này là san gạt đất để sử dụng cho mục đích khác. Tuy nhiên, thay vì thực hiện theo kế hoạch đã đăng ký, Sơn đã chỉ đạo đục phá 26.440 m³ đá tự nhiên để bán trái phép ra thị trường, thu lợi nhiều tỉ đồng. Việc khai thác trái phép này được thực hiện với sự hỗ trợ của một nhóm nhân công được thuê, bao gồm người điều khiển máy xúc, máy đục và xe ben.

Cơ quan công an đã ghi nhận tại hiện trường còn lại 2.240 m³ đá chưa tiêu thụ, nằm rải rác trên diện tích hơn 1.900 m² đất bị biến dạng địa hình, với dấu tích khai thác rõ ràng. Toàn bộ khu vực khai thác không được cấp giấy phép và là đất nông nghiệp. Điều này cho thấy sự bất tuân thủ nghiêm trọng đối với các quy định về bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên.

Tại cơ quan công an, Sơn đã khai nhận toàn bộ hành vi vi phạm của mình, đồng thời khai rõ cách thức thuê người, máy móc, phương tiện để khai thác, vận chuyển và tiêu thụ đá một cách có hệ thống. Việc khai thác trái phép này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và trật tự xã hội.

Hiện vụ việc vi phạm về khai thác tài nguyên đang được cơ quan công an tiếp tục điều tra, làm rõ để xử lý theo quy định của pháp luật. Việc bắt tạm giam Vũ Đức Sơn thể hiện sự quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và tài nguyên quốc gia.

Khu vực kinh tế nhà nước (KTNN) hiện đang đóng vai trò chủ lực trong các ngành và lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế. Không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh lương thực, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo vệ chủ quyền quốc gia, KTNN còn là lực lượng sản xuất chủ đạo, dẫn dắt và hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đang nắm giữ vai trò trụ cột trong các lĩnh vực then chốt như năng lượng, tài chính, viễn thông, khai thác tài nguyên chiến lược và phát triển hạ tầng kỹ thuật quốc gia. Chúng không chỉ là lực lượng sản xuất chủ đạo mà còn là công cụ điều tiết thị trường, hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và công bằng xã hội.

Thế nhưng, thực tế trong những năm qua, khu vực DNNN cũng đã bộc lộ nhiều bất cập. Chỉ số ICOR trung bình của DNNN ở mức 6,1, cao hơn nhiều so với khu vực tư nhân và doanh nghiệp FDI. Nhiều dự án do DNNN làm chủ đầu tư vẫn xảy ra tình trạng chậm tiến độ, đội vốn, hiệu quả thấp, gây lãng phí nguồn lực. Về quản trị doanh nghiệp, nhiều DNNN vẫn duy trì mô hình quản lý mang tính hành chính, chưa ứng dụng đầy đủ thông lệ quản trị tiên tiến; chuyển đổi số còn chậm, dữ liệu phân tán.

Từ Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX (năm 2001) về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN, đến Nghị quyết số 12-NQ/TW (năm 2017), Đảng ta luôn nhất quán quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế; DNNN phải trở thành lực lượng vật chất quan trọng, dẫn dắt và hỗ trợ các thành phần kinh tế khác cùng phát triển.

Luật số 68/2025/QH15 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, đã tạo hành lang pháp lý mới cho việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Luật này thể hiện bước tiến quan trọng trong thể chế hóa chủ trương của Đảng: tăng quyền tự chủ, tăng trách nhiệm giải trình, tách bạch chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Để phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả KTNN, cần tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm. Đó là hoàn thiện thể chế; đổi mới quản trị doanh nghiệp; đẩy nhanh cổ phần hóa, thoái vốn; chuyển đổi số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; phân cấp gắn với trách nhiệm giải trình.

Trong bối cảnh phát triển mới, KTNN với lực lượng nòng cốt là các DNNN vẫn giữ vai trò nền tảng trong phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, để khu vực này thực sự phát huy vai trò chủ đạo, không còn con đường nào khác ngoài tái cấu trúc toàn diện: vận hành theo nguyên tắc thị trường, quản trị hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp.