Nghị quyết số 57/NQ-TW đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Theo đánh giá của Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ, Đại học quốc gia, nghị quyết này mở ra bốn cơ hội chính cho các tổ chức nghiên cứu khoa học. Thứ nhất, nghị quyết thúc đẩy tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu theo hướng gắn kết với thực tiễn và nhu cầu phát triển đất nước. Thứ hai, tạo ra cơ hội hợp tác công-tư và liên kết quốc tế trong chuyển giao công nghệ theo mô hình ‘liên kết ba nhà’: Nhà nước-Nhà khoa học-Doanh nghiệp. Thứ ba, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động nghiên cứu, quản lý và kết nối tri thức. Thứ tư, tạo cú hích nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, xây dựng môi trường học thuật sáng tạo.

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, các tổ chức nghiên cứu đã có những hành động cụ thể để đưa nghị quyết vào cuộc sống. Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã có những điều chỉnh quan trọng để phù hợp với xu thế phát triển và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao. Các cơ sở nghiên cứu thuộc các đơn vị nhà nước và khu vực tư nhân đã quan tâm phát triển những sản phẩm, giải pháp có tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao.

Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực tiềm năng vẫn chưa được đầu tư nghiên cứu để phát huy lợi thế, tận dụng các cơ hội từ Nghị quyết số 57-NQ/TW. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về đa dạng sinh học và nguồn vi sinh vật bản địa, nhưng ứng dụng công nghệ vi sinh vào cuộc sống vẫn còn hạn chế.

Để hiện thực hóa các chủ trương, cần tăng cường liên kết ‘Nhà nước-Nhà Khoa học-Doanh nghiệp-Cộng đồng’ trong hoạt động khoa học, công nghệ. Các viện nghiên cứu, trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo cần trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức cho rằng các cơ sở đào tạo, tổ chức nghiên cứu cần xác định rõ vai trò cốt lõi để thật sự trở thành trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, đề xuất thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Hà Nội, đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, theo mô hình đầu tư công-quản trị tư. Trung tâm này sẽ là đầu mối chiến lược kết nối các nguồn lực R&D, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, hình thành các vườn ươm, tổ chức hoạt động khởi nghiệp, vận hành sàn giao dịch công nghệ và tạo ra không gian mở, thúc đẩy các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ từ ý tưởng đến thương mại hóa.

Một số nhà khoa học chỉ ra nguyên nhân khiến đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế là các đề tài nghiên cứu được xây dựng với thời gian thực hiện ngắn, không đủ giải quyết các bài toán khoa học-công nghệ mang tính nền tảng hoặc chiến lược; thiếu cơ chế tài trợ trung và dài hạn, khiến các nhóm nghiên cứu khó theo đuổi các hướng đi bền vững, có khả năng tạo ra đột phá công nghệ thật sự; còn thiếu các chương trình chuyển giao hiệu quả.

Các nhà khoa học Nhật Bản đã đạt được một phát hiện quan trọng trong nghiên cứu về virus bạch cầu HTLV-1, một loại virus có khả năng trốn tránh hệ miễn dịch trong nhiều thập kỷ. Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Kumamoto, do Giáo sư Yorifumi Satou đứng đầu, đã xác định được một đoạn gene đặc biệt trong bộ gene của HTLV-1, cho phép virus này tồn tại trong trạng thái ngủ yên.

Đoạn gene này có khả năng tuyển mộ các yếu tố phiên mã của tế bào người, đặc biệt là phức hợp RUNX1, để kìm hãm hoạt động của virus. Cơ chế này cho phép HTLV-1 lẩn tránh sự phát hiện của hệ miễn dịch trong thời gian dài, tạo điều kiện cho virus tồn tại và nhân lên trong cơ thể.

Trong thử nghiệm, khi đoạn ức chế của HTLV-1 bị loại bỏ hoặc đột biến, virus hoạt động mạnh hơn và dễ bị hệ miễn dịch tiêu diệt. Điều này cho thấy rằng đoạn gene này đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động của virus.

Đặc biệt, khi đưa đoạn ức chế này vào virus HIV, các nhà khoa học nhận thấy HIV cũng giảm hoạt động rõ rệt, giống như đi vào trạng thái ngủ tiềm ẩn. Điều này mở ra triển vọng mới trong việc điều trị không chỉ HTLV-1 mà còn các loại retrovirus nguy hiểm khác như HIV.

Giáo sư Satou nhận định rằng phát hiện này là một bước tiến quan trọng trong việc hiểu được chiến lược tiến hóa của virus và có thể giúp phát triển phương pháp điều trị mới. Việc hiểu rõ cơ chế trốn tránh hệ miễn dịch của virus sẽ giúp các nhà khoa học tìm ra các phương pháp điều trị hiệu quả hơn, từ đó cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho những người bị nhiễm bệnh.

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí khoa học và có thể được tìm thấy trên trang web của Nature. Để tìm hiểu thêm về phát hiện này, bạn có thể truy cập vào trang web của Đại học Kumamoto để biết thêm thông tin về nghiên cứu và các dự án đang được thực hiện tại trường.

Tháng 7 vừa qua đã đánh dấu nhiều hoạt động và sự kiện nổi bật trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN, ĐMST & CĐS). Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025 và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm. Hội nghị này là dịp để Bộ KH&CN đánh giá lại những kết quả đạt được trong thời gian qua và đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để hoàn thành mục tiêu năm 2025.

Song song với Hội nghị sơ kết, Bộ KH&CN cũng đã ra mắt 3 nền tảng số phục vụ triển khai Nghị quyết số 57. Đây là những công cụ quan trọng hỗ trợ việc thực hiện các nhiệm vụ trong chương trình nghị sự của Chính phủ về phát triển KHCN, ĐMST và CĐS. Sự ra mắt của các nền tảng số này thể hiện sự nỗ lực của Bộ KH&CN trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý và phát triển khoa học công nghệ.

Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia cũng đã đạt được một thỏa thuận hợp tác quan trọng với Quỹ Phát triển KH&CN Lào. Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai quỹ này thể hiện sự gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong việc phát triển khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Lào. Thông qua hợp tác này, hai bên sẽ có cơ hội trao đổi kinh nghiệm, công nghệ và thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo.

Không chỉ dừng lại ở đó, Việt Nam và Brazil đã tăng cường hợp tác về KHCN&ĐMST. Bộ KH&CN đã tổ chức các buổi làm việc và thảo luận với phía Brazil về các cơ hội hợp tác trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo. Sự hợp tác này không chỉ giúp Việt Nam tiếp cận với các công nghệ mới mà còn mở ra những cơ hội hợp tác về giáo dục và nghiên cứu giữa hai nước.

Bên cạnh các hoạt động hợp tác quốc tế, Bộ KH&CN cũng đã tổ chức Họp báo Công bố 5 Luật do Bộ chủ trì soạn thảo. Những luật này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam. Bộ KH&CN hy vọng rằng các luật này sẽ tạo ra một hành lang pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của KHCN, ĐMST và CĐS.

Ngoài ra, Việt Nam và Senegal đã có các cuộc thảo luận và ký kết các thỏa thuận về hợp tác chuyển đổi số và phát triển hạ tầng số. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Thông qua hợp tác này, Việt Nam sẽ hỗ trợ Senegal trong việc phát triển hạ tầng số và chia sẻ kinh nghiệm về chuyển đổi số.

Tổng quan, tháng 7 vừa qua đã ghi nhận nhiều hoạt động và sự kiện quan trọng trong lĩnh vực KHCN, ĐMST & CĐS. Những nỗ lực của Bộ KH&CN và các bên liên quan đã thể hiện sự cam kết của Việt Nam trong việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.

Chương trình ‘L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học năm 2025’ hiện đang tiếp nhận đơn đăng ký từ các nghiên cứu viên và nhà khoa học nữ Việt Nam. Thời hạn nộp hồ sơ là đến hết ngày 30/9/2025. Đây là một phần của Giải thưởng Quốc tế L’Oreal – UNESCO For Women in Science, một chương trình hợp tác giữa L’Oreal và UNESCO nhằm khuyến khích và thúc đẩy sự phát triển của phụ nữ trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.

Mục tiêu của chương trình là vinh danh, kết nối và phát huy năng lực trí tuệ của phụ nữ toàn cầu trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong các lĩnh vực trọng tâm như Khoa học cơ bản, Khoa học vũ trụ, Khoa học đời sống và Khoa học vật liệu. Mỗi năm, giải thưởng L’Oreal – UNESCO For Women in Science vinh danh 5 nhà khoa học nữ xuất sắc được đề cử bởi các nhà khoa học hàng đầu thế giới, với giải thưởng trị giá 100.000 euro mỗi giải.

Tại Việt Nam, chương trình học bổng L’Oreal – UNESCO For Women in Science đã được thực hiện từ năm 2009, với mục tiêu nhận diện và tôn vinh các nhà khoa học nữ trẻ thông qua 2 nhóm ngành nghiên cứu là Khoa học Sự sống và Khoa học Vật liệu. Hàng năm, chương trình mở đơn học bổng để vinh danh 3 nhà khoa học nữ có đề án nghiên cứu hiện đại, đột phá, đóng góp vào sự phát triển của tri thức khoa học và lợi ích cho cộng đồng. Mỗi học bổng trị giá 150 triệu đồng.

Để tham gia chương trình, các nhà khoa học nữ phải có quốc tịch Việt Nam, trong độ tuổi không quá 45 tuổi, có học vị Tiến sĩ và có quá trình nghiên cứu khoa học. Đề án nghiên cứu khoa học xin học bổng có thể mới bắt đầu hoặc đang trong quá trình thực hiện, không bao gồm nghiên cứu liên quan đến mỹ phẩm. Hồ sơ cần được hoàn tất và gửi đến chương trình trước 18 giờ ngày 30/9/2025.

Hồ sơ tham gia chương trình học bổng sẽ bao gồm hồ sơ thể hiện năng lực nghiên cứu, học thuật, đề án nghiên cứu mang tính hiện đại, đột phá và được diễn giải theo ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc và khoa học, các thành tựu trong nghiên cứu khoa học và thư giới thiệu từ các nhà khoa học trong ngành về ứng viên và đề án nghiên cứu.

Hội đồng khoa học độc lập L’Oreal – UNESCO For Women in Science tại Việt Nam sẽ tiến hành bình chọn ứng viên xuất sắc cho từng năm và công bố kết quả vào tháng 11 hàng năm. Các ứng viên nhận học bổng khoa học tại các quốc gia sẽ tiếp tục được đề cử cho Giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới vào năm kế tiếp của năm nhận học bổng.

PGS.TS. Nguyễn Vân Trang, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Y sinh học, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, nhà khoa học nhận học bổng L’Oreal – UNESCO For Women in Science tại Việt Nam, chia sẻ: ‘Tôi tâm đắc với sứ mệnh của chương trình này là giúp cho những nhà khoa học nữ không còn vô hình nữa. Sự vô hình này đôi khi không phải đến từ bên ngoài mà là sự rụt rè, e ngại của bản thân. Tôi cũng từng có cảm giác như vậy và Giải thưởng này đã giúp tôi cảm thấy tự tin hơn bởi những công trình của mình được vinh danh, trân trọng, và bản thân tôi cũng gắn kết được với một mạng lưới các nhà khoa học nữ luôn sẵn sàng chia sẻ, nâng đỡ nhau.’

Tìm hiểu thêm về chương trình L’Oreal – UNESCO For Women in Science và các cơ hội dành cho phụ nữ trong khoa học.

Các nhà khoa học đang theo dõi hàng nghìn tiểu hành tinh tiếp cận Trái đất hàng năm, trong đó có những tiểu hành tinh đủ lớn để gây ra thảm họa toàn cầu nếu va chạm xảy ra. Dưới đây là một số tiểu hành tinh “sát thủ thành phố” đang được theo dõi chặt chẽ.

Tiểu hành tinh (4953) 1990 MU nổi lên như một trong những tiểu hành tinh lớn và đáng lo ngại, với kích thước ước tính từ 984 đến 1.968 feet (300 đến 600 mét). Các dự báo cho thấy nó có khả năng va chạm với Trái đất vào năm 2027 và 2058. Tuy nhiên, do không có nguy hiểm trước mắt, 1990 MU đang được theo dõi chặt chẽ do độ lệch tâm quỹ đạo cao và xu hướng đi qua vùng lân cận của Trái đất.

Một tiểu hành tinh khác từng được coi là mối đe dọa tiềm tàng là 2007 FT3, nhưng sau đó đã biến mất khỏi tầm nhìn của các nhà thiên văn học. Sự kiện này đóng vai trò như một câu chuyện cảnh báo về việc nhiều tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm vẫn được phát hiện, theo dõi trong thời gian ngắn, rồi sau đó biến mất do thời gian quan sát ngắn hoặc tầm nhìn bầu trời kém.

Mới đây, tiểu hành tinh 2024 DW được xác định là một mối đe dọa tiềm ẩn, với kích thước ước tính khoảng 1.083 feet. Các nhà khoa học đã xác định được khả năng va chạm vào năm 2046. Mặc dù rủi ro còn thấp, nhưng tiểu hành tinh này cung cấp cho các nhà khoa học nhiều thập kỷ để thử nghiệm, tinh chỉnh và cải thiện các chiến lược phòng thủ hành tinh dài hạn.

Các nhà thiên văn học cũng đã phát hiện ra một nhóm tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm, ẩn náu gần Sao Kim. Những tiểu hành tinh đồng quỹ đạo này đặc biệt khó phát hiện do chúng ở gần ánh sáng chói của Mặt trời. Điều này làm dấy lên lời kêu gọi về các hệ thống phát hiện trên không gian để có thể quan sát và theo dõi những tiểu hành tinh này.

Một sự kiện đáng chú ý khác là vào tháng 5/2025, NASA đã theo dõi năm tiểu hành tinh gần Trái đất bay ngang qua trong một ngày. Mặc dù không có tiểu hành tinh nào đủ lớn để hủy diệt nền văn minh, nhưng chúng minh họa cho tần suất các vụ nổ bất ngờ nhanh và dữ dội xảy ra với chúng ta. Những sự kiện này giúp các nhà nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các công cụ cảnh báo sớm và làm nổi bật những khoảng trống trong phạm vi phát hiện tiểu hành tinh.

Trước những rủi ro tiềm ẩn, các chuyên gia phòng thủ hành tinh đang kêu gọi cải thiện các cuộc khảo sát bầu trời, phát triển các công nghệ làm chệch hướng và coi những lần suýt va chạm không phải là sự tò mò mà là bản xem trước về những gì một ngày nào đó có thể trở thành thảm họa toàn cầu.

Một chương trình có tên gọi ‘duyệt binh nhí mừng Quốc khánh 2/9’ gần đây đã xuất hiện trên nền tảng Facebook, thu hút sự quan tâm của nhiều người. Tuy nhiên, cơ quan chức năng đã xác định chương trình này có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, và người dân cần phải đặc biệt cảnh giác khi tham gia.

Chương trình này thường được quảng cáo là hoạt động do Bộ Quốc phòng phát động, dành cho các em thiếu nhi từ 6 đến 16 tuổi trên khắp cả nước. Theo quảng cáo, các em sẽ được huấn luyện ngắn hạn bởi các chiến sĩ quân đội thực thụ, học nghi thức, kỷ luật, kỹ năng sống và cùng nhau diễu hành trong một buổi lễ long trọng, trang nghiêm đúng chuẩn Quân đội nhân dân Việt Nam – được truyền hình trực tiếp nhân dịp Quốc khánh 2/9.

Tuy nhiên, khi phụ huynh đăng ký tham gia chương trình, các đối tượng lừa đảo sẽ gửi chi tiết thông báo về lịch trình, nội dung luyện tập và dẫn dắt phụ huynh thực hiện các nhiệm vụ trực tuyến để từ đó chiếm đoạt tài sản. Đây là một thủ đoạn lừa đảo mới và rất tinh vi, lợi dụng sự tin tưởng và mong muốn cho con em mình có trải nghiệm tốt của các bậc phụ huynh.

Trước đó, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an thành phố Hà Nội đã liên tục cảnh báo về các thủ đoạn lợi dụng kỳ nghỉ hè của học sinh để tạo ra các khóa học, học kỳ Quân đội, học kỳ Công an, khóa tu,… để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của phụ huynh. Do đó, người dân cần phải cực kỳ cảnh giác khi tham gia các chương trình tương tự và không cung cấp thông tin cá nhân cũng như tài sản cho các đối tượng lừa đảo.

Người dân nên kiểm tra kỹ thông tin về chương trình và cơ quan tổ chức trước khi tham gia. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, người dân có thể liên hệ với cơ quan chức năng để được tư vấn và hỗ trợ. Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng cho các đối tượng lạ mặt.

Ngoài ra, người dân cũng có thể tra cứu thông tin về các chương trình và khóa học trên các kênh thông tin chính thống của Bộ Quốc phòng, Công an nhân dân và các cơ quan chức năng khác để đảm bảo tính chính xác và tránh bị lừa đảo.

Một thế giới ẩn chứa vẻ đẹp mà mắt thường không thể nhìn thấy đang được hé lộ qua bộ phim Molecular Duet. Bộ phim, do nhà làm phim và biên tập video Anne Sofie Nørskov cùng với nghiên cứu viên tại Viện Flatiron Mahsa Mofidi thực hiện, khám phá vẻ đẹp ẩn của các vi ống và sự thanh lịch của sự bất ổn động.

Thông qua hình ảnh phiêu diêu, cách kể chuyện thơ ca và mô phỏng phân tử, Molecular Duet tiết lộ cách vẻ đẹp có thể xuất hiện từ sự bất ổn và cách trật tự và hỗn loạn diễn ra ở những cấp độ nhỏ nhất của sự sống. Quá trình thực hiện bộ phim này là sự kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật và khoa học, mang lại góc nhìn mới mẻ về thế giới vi mô.

Anne Sofie Nørskov, với kinh nghiệm trong lĩnh vực biên tập video và làm phim, đã kết hợp thành công với Mahsa Mofidi, một nghiên cứu viên tài năng tại Viện Flatiron, để tạo ra một tác phẩm có tính thẩm mỹ cao và giàu thông tin. Sự hợp tác này không chỉ giúp nâng cao giá trị nghệ thuật của bộ phim mà còn góp phần truyền tải kiến thức khoa học một cách dễ tiếp cận.

Bộ phim Molecular Duet đã hé lộ những bí mật về cấu trúc và hành vi của các vi ống, thành phần quan trọng trong tế bào sống. Qua đó, người xem có thể hiểu rõ hơn về sự phức tạp và tinh tế của các quá trình sinh học ở cấp độ phân tử.

Với cách tiếp cận sáng tạo và kết hợp đa ngành, Molecular Duet không chỉ là một bộ phim mà còn là một cầu nối giữa nghệ thuật và khoa học. Nó cho thấy rằng, khi kết hợp hai lĩnh vực này, chúng ta có thể khám phá và trình bày những điều kỳ diệu của thế giới xung quanh theo những cách hoàn toàn mới và thú vị.

Hình tượng Mai An Tiêm là biểu tượng sâu sắc cho sự kiên định, lòng trung nghĩa và tinh thần tự lực tự cường của người Việt. Không chỉ vậy, câu chuyện về Mai An Tiêm còn thể hiện phẩm chất nổi bật của người Việt: khả năng vượt qua nghịch cảnh, nắm bắt cơ hội để vươn lên bằng chính năng lực và khát vọng của bản thân. Để lan tỏa tinh thần này, Hội thảo ‘Ý tưởng Mai An Tiêm’ đã diễn ra tại Lâm Đồng vào ngày 12.7, thu hút đông đảo đại biểu từ các tỉnh, thành trong cả nước.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Trại hè Mai An Tiêm do Hội đồng họ Mai Việt Nam tổ chức. Hoạt động này không chỉ nhằm tôn vinh hình tượng Mai An Tiêm mà còn góp phần thúc đẩy tinh thần tự lực tự cường, đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cả nước đang tích cực bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phát biểu tại hội thảo, ông Mai Quốc Bình – nguyên Phó tổng thanh tra Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng họ Mai TP.HCM, đã nhấn mạnh: ‘Hình tượng Mai An Tiêm không chỉ là biểu trưng của sự kiên định và lòng trung nghĩa, mà còn thể hiện phẩm chất nổi bật của người Việt: Biết vượt qua nghịch cảnh, nắm bắt cơ hội từ khó khăn để vươn lên bằng chính năng lực và khát vọng của bản thân.’

Nhiều ý kiến tại hội thảo đã tập trung phân tích hình ảnh Mai An Tiêm dưới góc nhìn của một ‘doanh nhân khởi nghiệp’ tiên phong trong truyền thuyết Việt Nam. Từ đó, các tham luận đã đề xuất phát triển ‘Ý tưởng Mai An Tiêm’ như một hình mẫu giáo dục tinh thần khởi nghiệp sáng tạo, kiên trì vượt khó cho thế hệ trẻ – đặc biệt trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hội thảo cũng là dịp để ghi nhận và tôn vinh những doanh nhân, nhà khoa học, trí thức họ Mai đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế, nghiên cứu, giáo dục và công nghệ, góp phần xây dựng đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng.

Ngày 14/7, Viện Công nghệ CIRTech, Trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) đã tổ chức thành công Hội thảo chuyên đề ‘Scientific Machine Learning’. Sự kiện này nhắm tới tăng cường kết nối nghiên cứu với các nhà khoa học uy tín trong và ngoài nước trong lĩnh vực Toán ứng dụng, Tính toán khoa học và Học máy ứng dụng.

GS.TS. Lê Văn Cảnh, Phó Hiệu trưởng Nhà trường, phát biểu mở đầu hội thảo. Ông chia sẻ thông tin về các dự án nghiên cứu quốc tế cũng như hoạt động khoa học công nghệ đa lĩnh vực của HUTECH. Đồng thời, ông bày tỏ kỳ vọng về hội thảo: ‘Hy vọng các nhà nghiên cứu và sinh viên sẽ mạnh dạn chia sẻ, trao đổi thông tin học thuật, để góp phần tạo nên những kết nối giá trị để phát triển nghiên cứu chuyên sâu hơn tại hội thảo hôm nay’.

GS.TS. Nguyễn Xuân Hùng, Viện trưởng Viện Công nghệ CIRTech, đã giới thiệu hoạt động của Viện. Viện tập trung vào các định hướng chính: đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản với các công bố quốc tế uy tín; phát triển và chuyển giao các công nghệ ứng dụng; đồng thời đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực khoa học – công nghệ chất lượng cao.

GS.TS. Bùi Thanh Tân, Co-Director of the Center for Scientific Machine Learning at the Oden Institute, Leader of Pho-Ices Group, Khoa Kỹ thuật Hàng không Vũ trụ và Cơ học Kỹ thuật, cũng như Viện Kỹ thuật và Khoa học Tính toán Oden thuộc Đại học Texas tại Austin (Hoa Kỳ), đã trình bày báo cáo với chủ đề ‘Learn2Solve: A Deep Learning Framework for Real-Time Solutions of Forward, Inverse, and UQ Problems’. Báo cáo giới thiệu khuôn khổ học sâu tối ưu hóa được phát triển nhằm giải quyết các bài toán tính toán trong thời gian thực.

TS. Lê Đức Thắng, Nghiên cứu viên Viện Công nghệ CIRTech, trình bày báo cáo ‘Physics-Informed Neural Networks for Solid Mechanics and Applications’. Báo cáo giới thiệu việc ứng dụng Mạng nơ-ron tích hợp thông tin vật lý (Physics-Informed Neural Networks – PINNs) trong giải các bài toán cơ học chất rắn.

TS. Phạm Thế Anh Phú, Giảng viên Khoa Công nghệ thông tin HUTECH, trình bày báo cáo ‘Bridging AI, Topological Data Analysis, and Fuzzy Neural Networks for Medical Disease Diagnosis’. Báo cáo giới thiệu hướng nghiên cứu liên ngành kết hợp AI, TDA và FNNs nhằm hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn từ dữ liệu y tế phức tạp.

Hội thảo đã tạo cơ hội để giảng viên, nghiên cứu viên và sinh viên cập nhật hướng nghiên cứu mới, đồng thời định hướng phát triển những công trình gắn liền với nhu cầu thực tiễn. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu tại Viện Công nghệ CIRTech nói riêng và toàn HUTECH nói chung.

Công nghệ tiên tiến dựa trên vi tảo của Nga: Giải pháp kép cho việc giảm phát thải khí carbon và sản xuất nhiên liệu sạch

Một nhóm các nhà khoa học Nga từ Đại học Bách khoa Saint Petersburg Peter Đại đế (SPbPU) đã đạt được thành tựu đáng kể trong lĩnh vực năng lượng bền vững. Họ đã phát triển thành công một công nghệ sử dụng vi tảo để hấp thụ khí carbon dioxide từ khí thải công nghiệp và đồng thời tạo ra biohydrogen – một dạng nhiên liệu sạch đầy hứa hẹn. Công nghệ này đã được công bố trên tạp chí International Journal of Hydrogen Energy.

Quá trình hoạt động của công nghệ này bắt đầu bằng việc dẫn khí thải công nghiệp qua một ao sinh học đặc biệt. Tại đây, vi tảo sẽ hấp thụ khí carbon dioxide trong quá trình quang hợp và tạo ra sinh khối. Sau đó, sinh khối này được sử dụng để thu được biohydrogen thông qua quá trình lên men tối. Theo bà Natalia Politaeva, giáo sư tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Thủy lực và Điện lực thuộc SPbPU, công nghệ này đại diện cho một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực năng lượng bền vững.

“Tương lai của năng lượng bền vững không phải là đấu tranh chống thiên nhiên, mà là phối hợp với thiên nhiên. Vi tảo là những đồng minh nhỏ bé có thể biến chất thải công nghiệp thành năng lượng sạch”, bà Politaeva cho biết. Biohydrogen thu được từ công nghệ này có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho nhiều mục đích năng lượng khác nhau, bao gồm tạo ra điện và nhiệt trong sản xuất, cũng như trong pin nhiên liệu hydro hoặc để tạo ra nhiên liệu sinh học cho ô tô.

Các nhà nghiên cứu SPbPU tin rằng hệ thống này có thể đặc biệt hữu ích đối với các nhà máy nhiệt điện than, vốn là nguồn phát thải carbon dioxide lớn nhất. Theo kỹ sư Ksenia Velmozhina, một nhà máy nhiệt điện than 500MW thải ra 11.400 tấn carbon dioxide mỗi ngày. Việc tích hợp công nghệ của họ có thể giúp giảm tiền phạt phát thải và biến chất thải thành nhiên liệu hữu ích.

Hơn nữa, hệ thống này không chỉ giúp giảm phát thải mà còn có thể tăng hiệu suất năng lượng của doanh nghiệp lên 20-30%. Bất kỳ quốc gia nào có lượng khí thải công nghiệp lớn có thể áp dụng phương pháp này. Một trong những ưu điểm nổi bật của hệ thống này là khả năng kết hợp ba chức năng cùng một lúc: thu giữ carbon dioxide, xử lý sinh khối và tạo ra hydro.

Công nghệ mới này rất độc đáo vì nó mang đến bản chất khép kín và tính bền vững. Hiện tại, các nhà khoa học đang tập trung vào việc thử nghiệm hệ thống tại một cơ sở công nghiệp và điều chỉnh công nghệ cho phù hợp với các điều kiện khí hậu khác nhau. Họ cũng có kế hoạch mở rộng hệ thống này bằng cách bổ sung chức năng xử lý nước thải và chiết xuất các sản phẩm sinh học có giá trị gia tăng cao.

Đây là một giải pháp đầy hứa hẹn cho tương lai năng lượng bền vững, cho phép các doanh nghiệp công nghiệp giảm thiểu tác động môi trường trong khi tạo ra nhiên liệu sạch và hiệu quả.

Phát triển các viện nghiên cứu và trường đại học thành những chủ thể nghiên cứu mạnh đang là mục tiêu quan trọng được nhấn mạnh trong Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần ưu tiên phát triển chất lượng, chiều sâu, cũng như tăng cường liên kết và tính khả thi của các đề tài nghiên cứu. Một yếu tố quan trọng khác là xây dựng mô hình hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và địa phương, tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng và thương mại hóa.

Theo đánh giá của các chuyên gia, một trong những khó khăn lớn mà các viện nghiên cứu và trường đại học đang đối mặt là vấn đề tài chính. Trong bối cảnh ngân sách cho khoa học còn hạn chế, việc tập trung nguồn lực cho các nghiên cứu ứng dụng mang tính liên ngành và đa giai đoạn đang là một thách thức lớn. Hiện nay, nhiều nghiên cứu chỉ dừng lại ở việc công bố bài báo quốc tế, báo cáo hội nghị, hoặc tham gia các cuộc thi khoa học mà chưa thể tiếp tục đến giai đoạn chuyển giao công nghệ hoặc sản xuất thử nghiệm.

Để tháo gỡ khó khăn này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần có cơ chế tài chính linh hoạt và hấp dẫn hơn. Việc thành lập quỹ hỗ trợ riêng cho các giai đoạn chuyển tiếp từ kết quả nghiên cứu đến sản phẩm thử nghiệm, từ phòng thí nghiệm đến quy mô sản xuất là cần thiết. Những sản phẩm nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng cao nên được ươm tạo trong các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nơi tập hợp các nhà khoa học, nhà đầu tư và chuyên gia thị trường.

Bên cạnh hỗ trợ tài chính, việc xây dựng cơ chế rõ ràng để tuyển dụng, sử dụng và đãi ngộ đội ngũ nghiên cứu khoa học cũng là yếu tố then chốt. Đặc biệt, cần có chính sách thu hút và hỗ trợ các nhà khoa học trẻ, giúp họ yên tâm cống hiến và phát triển sự nghiệp trong nước. Ngoài ra, việc thiết lập hệ sinh thái kết nối ba nhà: nhà nước – nhà khoa học – doanh nghiệp là rất quan trọng. Điều này sẽ tạo điều kiện để các sản phẩm nghiên cứu được đưa vào thực tiễn một cách hiệu quả, đóng góp trực tiếp cho phát triển kinh tế – xã hội.

Với định hướng phát triển khoa học công nghệ rõ ràng từ Nghị quyết 57, cùng với sự quan tâm và đầu tư đúng mức của Nhà nước, cũng như sự vào cuộc đồng bộ của các bên liên quan, nền khoa học công nghệ Việt Nam được kỳ vọng sẽ có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Từng bước, một hệ sinh thái nghiên cứu, ứng dụng, và thương mại hóa bền vững sẽ được hình thành, trong đó các viện nghiên cứu và trường đại học sẽ thực sự giữ vai trò nòng cốt.

Learn more about the current situation and potential solutions for the development of research institutes and universities in Vietnam.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện một phương pháp mới để tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách kích hoạt cơ chế tự vỡ từ trong ra ngoài. Một hợp chất đường được tìm thấy trong vi khuẩn sống ở đáy biển sâu đã được chứng minh là có khả năng kích hoạt một loại chết tế bào được gọi là pyroptosis. Không chỉ phá hủy tế bào ung thư, hợp chất này còn có tác dụng báo hiệu cho hệ miễn dịch tham gia vào cuộc chiến chống lại bệnh tật.

Trong các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và trên chuột, hợp chất này đã thể hiện tác dụng chống khối u mạnh mẽ. Phát hiện này mở ra cánh cửa cho một phương pháp điều trị ung thư mới, sử dụng các phân tử tự nhiên để giải phóng sự phá hủy có mục tiêu. Việc khám phá ra hợp chất này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu tài nguyên vi mô biển.

Khai thác pyroptosis – một hình thức chết tế bào được lập trình gây viêm – đã trở thành một chiến lược điều trị hứa hẹn cho bệnh ung thư. Trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí FASEB, các nhà điều tra đã tinh chế một phân tử đường chuỗi dài, hoặc exopolysaccharide, từ vi khuẩn ở đáy biển sâu và chứng minh rằng nó kích hoạt pyroptosis để ức chế sự phát triển của khối u.

Hợp chất được gọi là EPS3.9, bao gồm mannose và glucose, được sản xuất bởi chủng vi khuẩn Spongiibacter nanhainus CSC3.9 và các thành viên khác của chi Spongiibacter. Phân tích cơ chế cho thấy EPS3.9 có thể trực tiếp nhắm vào 5 phân tử phospholipid màng và gây độc cho khối u bằng cách kích thích pyroptosis trong tế bào ung thư bạch cầu ở người.

EPS3.9 cũng có tác dụng chống khối u đáng kể trên chuột mắc ung thư gan và kích hoạt phản ứng miễn dịch chống khối u. Công trình của chúng tôi không chỉ cung cấp cơ sở lý thuyết cho việc phát triển các loại thuốc dựa trên carbohydrate mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khám khám phá tài nguyên vi mô biển.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu có thể được tìm thấy trong tài liệu tham khảo: A Novel Exopolysaccharide, Highly Prevalent in Marine Spongiibacter, Triggers Pyroptosis to Exhibit Potent Anticancer Effects, bởi Ge Liu, Yeqi Shan và Chaomin Sun, ngày 23 tháng 7 năm 2025, Tạp chí FASEB.

Các nhà khoa học đang nỗ lực không ngừng nghỉ để đẩy mạnh ranh giới của vật lý và nhằm duy trì, đồng thời phát triển bom hạt nhân. Trong ngữ cảnh này, một loạt podcast mới được giới thiệu, mang đến cái nhìn sâu sắc về quá khứ, hiện tại và tương lai của kho vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ.

Loạt podcast này nhằm mục đích cung cấp thông tin chi tiết và đa dạng về những phát triển mới nhất trong lĩnh vực vũ khí hạt nhân. Thông qua các cuộc phỏng vấn với các chuyên gia hàng đầu và nhà nghiên cứu trong ngành, podcast sẽ đưa người nghe vào một hành trình khám phá những thành tựu đã đạt được, thách thức hiện tại và triển vọng tương lai của công nghệ hạt nhân.

Qua đó, người nghe có thể hiểu rõ hơn về vai trò của vũ khí hạt nhân trong chính sách quốc phòng và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Đồng thời, podcast cũng đề cập đến những vấn đề liên quan đến an toàn và bảo mật của kho vũ khí hạt nhân, cũng như những thách thức mà Hoa Kỳ đang phải đối mặt trong việc duy trì và phát triển công nghệ hạt nhân trong thế kỷ 21.

Như vậy, loạt podcast này cung cấp một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về lĩnh vực vũ khí hạt nhân, đồng thời mang đến thông tin giá trị cho cả chuyên gia và công chúng quan tâm đến chủ đề này.

Đối với những người yêu thích các chương trình đố vui, một cơ hội mới đã xuất hiện! Từ giờ đây, bạn có thể kiểm tra kiến thức của mình hàng ngày trong tuần. Mỗi ngày, người dẫn chương trình Ray Hamel sẽ giới thiệu một loạt câu hỏi thú vị và thử thách về một chủ đề cụ thể.

Không chỉ dừng lại ở việc trả lời câu hỏi, sau khi hoàn thành quiz, bạn có thể so sánh điểm số của mình với điểm trung bình của người chơi. Đối với thành viên Slate Plus, một tính năng bổ sung hấp dẫn là có thể xem mình xếp hạng như thế nào trên bảng xếp hạng của chúng tôi.

Chúng tôi khuyến khích bạn chia sẻ điểm số của mình với bạn bè và tham gia cuộc cạnh tranh lành mạnh để xem ai là người thông minh nhất. Hôm nay, chủ đề của quiz là khoa học – một lĩnh vực rộng lớn và đầy thú vị. Liệu bạn có thể đạt được điểm cao và vượt qua điểm trung bình không? Chúc may mắn!

Nếu đây là lần đầu tiên bạn tham gia, hãy dành một chút thời gian để đọc qua quy tắc tại đây. Để đảm bảo quiz hoạt động đúng cách, có thể bạn sẽ cần bật cookie trong trình duyệt của mình.

Hãy sẵn sàng để thử thách bản thân và khám phá kiến thức của mình. Với các câu hỏi độc đáo và thử thách, bạn sẽ có cơ hội kiểm tra và mở rộng hiểu biết của mình về nhiều chủ đề khác nhau.

Diễn viên Orlando Bloom gần đây đã tiết lộ rằng anh đã trải qua một quy trình tách chiết tách huyết tương để loại bỏ các vi nhựa và độc tố khỏi máu của mình. Tuy nhiên, liệu phương pháp này có thực sự hiệu quả trong việc giải độc vi nhựa hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn.

Phương pháp tách chiết tách huyết tương là một kỹ thuật y tế được sử dụng để lấy máu ra khỏi cơ thể, sau đó tách và lọc các thành phần cụ thể trước khi trả lại máu vào cơ thể. Mặc dù vậy, việc sử dụng phương pháp này như một phương pháp giải độc cho vi nhựa vẫn chưa được chứng minh về mặt khoa học.

Các nhà nghiên cứu về ô nhiễm vi nhựa đã nghiên cứu vấn đề này trong bối cảnh lọc máu, một phương pháp điều trị cứu sống cho bệnh nhân suy thận. Nghiên cứu đã tìm thấy rằng lọc máu có thể đưa vi nhựa vào máu, đặc biệt là khi các thiết bị lọc được làm bằng nhựa và có thể phân hủy trong quá trình điều trị.

Tương tự như vậy, phương pháp tách chiết tách huyết tương cũng có thể có nguy cơ đưa vi nhựa từ thiết bị vào máu. Hiện tại, không có bằng chứng khoa học được công bố rằng vi nhựa có thể được lọc hiệu quả từ máu người.

Các chuyên gia cho rằng thay vì tập trung vào việc loại bỏ nhựa khỏi máu, chiến lược dài hạn hiệu quả hơn có thể là giảm tiếp xúc của chúng ta với nhựa ngay từ đầu. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách sống hàng ngày, quy định chặt chẽ hơn về sử dụng nhựa và sự đầu tư vào khoa học nghiêm ngặt để hiểu rõ hơn về tác động của vi nhựa đối với sức khỏe con người.

Vi nhựa là các hạt nhựa có kích thước từ khoảng 5mm xuống đến 0,1 micron, nhỏ hơn một tế bào hồng cầu. Các nhà khoa học đã tìm thấy vi nhựa trong không khí, nước, đất, thực phẩm và thậm chí trong mô người. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ làm thế nào vi nhựa hành xử bên trong cơ thể, liệu chúng tích tụ, tương tác với mô như thế nào và làm thế nào (hoặc có) cơ thể loại bỏ chúng.

Ước tính cho thấy người lớn trung bình có thể hấp thụ khoảng 883 hạt vi nhựa – hơn nửa microgram – mỗi ngày. Tuy nhiên, các nghiên cứu dịch tễ học quy mô lớn đã không thiết lập được mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với vi nhựa và các bệnh cụ thể.

Nghiên cứu ban đầu cho thấy vi nhựa có thể liên quan đến viêm, bệnh tim mạch và tổn thương DNA – một con đường tiềm năng dẫn đến ung thư. Do đó, việc giảm thiểu tiếp xúc với nhựa và tìm hiểu thêm về tác động của vi nhựa đối với sức khỏe con người là rất quan trọng.

Câu chuyện của Bloom đã khai thác vào sự lo lắng ngày càng tăng của công chúng về vấn đề vi nhựa. Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này, chúng ta cần nhiều hơn là xu hướng chăm sóc sức khỏe; chúng ta cần khoa học nghiêm ngặt, quy định chặt chẽ hơn và một sự thay đổi khỏi sự phụ thuộc vào nhựa trong cuộc sống hàng ngày.

Hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao tại Mỹ đang cân nhắc rời bỏ quê hương do lo ngại về các chính sách mới, gây ra nguy cơ chảy máu chất xám. Sự bất an này bắt nguồn từ những thay đổi trong chính sách và môi trường làm việc tại Mỹ.

Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số những nhà khoa học đang cân nhắc rời Mỹ. Ông đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác. Ông cho biết toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay và các nhà khoa học đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài.

Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.

Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford.

Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa.

Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.

James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.

Tình hình này đặt ra thách thức lớn cho các nhà khoa học Mỹ và làm nổi bật tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường làm việc tự do và ổn định cho các nhà nghiên cứu. Các cơ sở giáo dục và nghiên cứu tại Mỹ cần phải tìm cách giữ chân các tài năng và tạo điều kiện thuận lợi cho họ để tiếp tục đóng góp cho sự phát triển của khoa học và công nghệ.

Ngày 15/7, tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức hội thảo với chủ đề ‘Phát triển nông nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường’. Hội thảo này nằm trong khuôn khổ chương trình giám sát chuyên đề của Quốc hội.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp, tài nguyên đất nước và đa dạng sinh học đang suy giảm nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường nông thôn và khu vực sản xuất nông nghiệp đang gia tăng, các đại biểu tham dự hội thảo nhận định rằng ngành nông nghiệp nước ta cần phải chuyển đổi mô hình phát triển từ khai thác tối đa sang phát triển hài hòa bền vững. Điều này đòi hỏi sự chuyển đổi từ việc chú trọng sản lượng sang chú trọng chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường.

Phát triển nông nghiệp bền vững không chỉ là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn mà còn là trách nhiệm của Việt Nam trong việc thực hiện cam kết quốc tế, đặc biệt là mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hội thảo là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, các tổ chức nghiên cứu, đào tạo doanh nghiệp và cơ quan hoạch định chính sách cùng trao đổi, chia sẻ tri thức thực tiễn và tầm nhìn để kiến tạo một nền nông nghiệp phát triển xanh, sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tại hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho biết hiện nay Học viện triển khai đào tạo hơn 70 ngành học, trong đó có các ngành mũi nhọn như khoa học, môi trường quản lý đất đai, công nghệ sinh học, phát triển nông thôn bền vững. Giai đoạn 2015-2025, Học viện đã công bố hơn 100 sản phẩm khoa học và công nghệ được cấp văn bằng sở hữu trí tuệ hoặc công nhận tiến bộ kỹ thuật. Nhiều công trình trong số đó hướng tới giảm phát thải, tái tạo tài nguyên, cải thiện môi trường sinh thái.

Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đề nghị rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện đồng bộ về sản xuất trồng trọt, bền vững, hữu cơ và sản xuất nông nghiệp sinh thái tuần hoàn, lồng ghép với yếu tố bảo vệ môi trường. Ông cũng đề nghị tham mưu ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học, các chế phẩm hữu cơ, tăng cường đầu tư nghiên cứu, phát triển các tiến bộ kỹ thuật canh tác tiên tiến.

Các đại biểu cũng đề nghị hoàn thiện hành lang pháp lý, đầu tư tài chính xanh, phát triển các cơ sở đào tạo, nghiên cứu để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp, có những cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân thực hiện nông nghiệp xanh.

Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed, cho rằng vấn đề chính không phải là vấn đề kỹ thuật mà chính là vấn đề chính sách để đưa vào cuộc sống. Ông đề nghị quy hoạch vùng sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, hướng dẫn cho nông dân tập huấn, liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng nông nghiệp tuần hoàn không bắt đầu từ đỉnh cao mà từ nền tảng. Muốn phát triển bền vững hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, không thể chờ hoàn thiện thể chế, ngân sách đủ đầy mới bắt đầu vào việc, phải bắt đầu từ từng hộ nông dân làm được việc nhỏ nhất, từng cán bộ khuyến nông nói bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất, từng trường, viện nghiên cứu giải pháp thiết thực nhất. Sắp tới, Quốc hội tiếp tục ưu tiên sửa đổi, bổ sung các luật liên quan để tháo gỡ rào cản, hỗ trợ đầu tư xanh và tăng cường giám sát thực thi, đảm bảo nền nông nghiệp Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu tăng trưởng mà còn góp phần thực hiện tầm nhìn phát triển quốc gia đến năm 2045.

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam vừa chính thức giới thiệu Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam thông qua địa chỉ trực tuyến https://techmartvietnam.vn. Sàn giao dịch này được thiết kế để thực hiện vai trò kết nối giữa nghiên cứu, sản xuất và thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua bán công nghệ giữa các tổ chức và doanh nghiệp.

Được đầu tư và vận hành theo mô hình hợp tác công – tư, Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam có sự tham gia đầu tư của Nhà nước vào cơ sở hạ tầng, nền tảng trực tuyến và chia sẻ cơ sở dữ liệu KH&CN. Hiện tại, Sàn giao dịch đang cung cấp thông tin về 600 công nghệ chào bán dưới dạng thiết bị, máy móc, cùng với 50 nhu cầu tìm mua công nghệ và 150 chuyên gia tư vấn và môi giới công nghệ.

Trong thời gian tới, các cơ quan liên quan sẽ tiếp tục phát triển thêm các tính năng của Sàn giao dịch. Một số tính năng dự kiến sẽ được tích hợp bao gồm tương tác cung – cầu công nghệ trực tuyến, tư vấn và môi giới công nghệ, công cụ thống kê số lượng và giá trị giao dịch, cũng như các dịch vụ tư vấn về tài chính, sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ.

Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam được xem là kết quả của quá trình nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm quốc tế vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Từ những năm 1990, mô hình sàn giao dịch công nghệ đã hình thành và phát triển mạnh mẽ tại Mỹ, châu Âu và Trung Quốc. Minh chứng cho điều này là Sàn giao dịch công nghệ Thượng Hải (STEX) được thành lập vào năm 1993 và đã trở thành một hạt nhân trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Thượng Hải.

Ở Việt Nam, những tiền đề cần thiết để phát triển giao dịch công nghệ đã được thiết lập, bao gồm chủ trương về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cũng như hạ tầng số ngày càng hoàn thiện. Sự ra đời của Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam dự kiến sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới, góp phần quan trọng trong hiện đại hóa thể chế KH&CN và chuyển dịch mô hình phát triển kinh tế theo chiều sâu.

Việc kết nối giữa nghiên cứu, sản xuất và thị trường thông qua Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam hứa hẹn sẽ tạo ra một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động và hiệu quả. Qua đó, các tổ chức và doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận với công nghệ mới, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn sản xuất, kinh doanh.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực để phát triển khoa học và công nghệ, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của kinh tế – xã hội, sự ra mắt của Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam được xem là một bước tiến quan trọng. Bằng việc cung cấp một kênh giao dịch công nghệ chính thức và minh bạch, Sàn giao dịch này không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới mà còn tạo điều kiện cho các nhà nghiên cứu và phát triển công nghệ có thể dễ dàng thương mại hóa các sản phẩm của mình.