Kiểm toán Nhà nước vừa báo cáo Quốc hội về kết quả kiểm toán chủ yếu năm 2024, trong đó tiết lộ tình hình tài chính của nhiều tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Theo báo cáo, 9/9 tập đoàn, tổng công ty được kiểm tra đều có lãi, với một số đơn vị đạt tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu trên 10%, thậm chí vượt 20%. Tuy nhiên, việc quản lý và sử dụng vốn, tài sản của các doanh nghiệp này còn nhiều hạn chế.

Qua kiểm toán, các đơn vị đã phát hiện nhiều sai sót trong công tác hạch toán và kê khai nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước. Điều chỉnh tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí là một trong những vấn đề phổ biến. Một số đơn vị chưa xây dựng quy chế quản lý tiền, quản lý dòng tiền chưa hiệu quả, dẫn đến tình trạng nợ phải thu quá hạn và khó đòi lớn.

Kết quả kiểm toán cũng cho thấy, nhiều tập đoàn, tổng công ty có khoản lỗ lớn. Công ty mẹ – TKV có 4 khoản đầu tư vào công ty con có lỗ lũy kế tại thời điểm 31/12/2023 là hơn 412 tỷ đồng. Tổng công ty khoáng sản TKV có 1 khoản đầu tư không bảo toàn vốn và 3 khoản đầu tư vào công ty con chưa chia cổ tức do lợi nhuận sau phân phối không đủ chia cổ tức hoặc có lãi nhưng còn lỗ lũy kế.

Không chỉ vậy, nhiều khoản đầu tư của tập đoàn, tổng công ty vào công ty liên doanh, liên kết, đầu tư dài hạn khác bị thua lỗ. Công ty mẹ – Vinapharm có CTCP Dược phẩm Trung ương 2 ghi nhận lỗ lũy kế hơn 122 tỷ đồng tính đến 31/12/2023. CTCP Dược Davina lỗ 18,39 tỷ đồng. Công ty mẹ – HUD có CTCP Sài Gòn – Rạch Giá lỗ lũy kế gần 124,5 tỷ đồng.

Kết quả kiểm toán chuyên đề tại Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) cũng cho thấy, SCIC đã thoái vốn tại 37/77 doanh nghiệp với tổng giá vốn là 2.801/12.821 tỷ đồng, bằng 21,8% kế hoạch 5 năm trong giai đoạn 2021-2023. Tuy nhiên, SCIC chưa hoàn tất cổ phần hóa tại một số đơn vị và chưa tiếp nhận đầy đủ quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại 5 doanh nghiệp.

Ngoài ra, kết quả kiểm toán cũng cho thấy, lỗ lũy kế tại ngày 31/12/2023 của Tổng công ty Cà phê Việt Nam là 738,8 tỷ đồng. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) lỗ lũy kế 50.611 tỷ đồng. Tập đoàn Hoá chất Việt Nam lỗ lũy kế 884,39 tỷ đồng. Những con số này cho thấy tình hình tài chính của nhiều tập đoàn, tổng công ty nhà nước đang gặp nhiều khó khăn.

Trước những vấn đề trên, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị các cơ quan, đơn vị liên quan cần tăng cường quản lý và kiểm tra việc sử dụng vốn, tài sản nhà nước, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp phải có giải pháp để khắc phục những hạn chế và thua lỗ.

Nhìn chung, kết quả kiểm toán đã phản ánh một bức tranh toàn diện về tình hình tài chính của nhiều tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Qua đó, cơ quan chức năng có thể có những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn, tài sản nhà nước.

Ngày 17/7, tại Hà Nội, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn đã có buổi tiếp xã giao Đoàn Chủ tịch Kiểm toán Nhà nước Lào, do Chủ tịch Viengthavisone Thephachanh làm Trưởng đoàn. Trong buổi tiếp, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn bày tỏ vui mừng khi gặp lại Chủ tịch Kiểm toán nhà nước Lào Viengthavisone Thephachanh và hoan nghênh Đoàn đại biểu cấp cao Kiểm toán nhà nước Lào sang thăm và làm việc tại Việt Nam từ ngày 16 đến 20/7.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn đã cập nhật tình hình kinh tế – xã hội của Việt Nam cũng như tình hình hoạt động của Kiểm toán nhà nước Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025. Năm 2025 là năm mà Việt Nam kỷ niệm nhiều ngày lễ lớn của đất nước và cũng là năm tổ chức Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đặc biệt, Việt Nam đang triển khai cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Trong bối cảnh tình hình trong nước và thế giới có nhiều thay đổi, biến động, Đảng và Nhà nước vẫn giữ vững mục tiêu phấn đấu tăng trưởng kinh tế hơn 8%. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam đang triển khai quyết liệt 4 nghị quyết được coi là ‘bộ tứ trụ cột’ đưa đất nước ‘cất cánh.’

Sáu tháng đầu năm, mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng tăng trưởng kinh tế đạt 7,2%. Về hoạt động của Kiểm toán nhà nước Việt Nam, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết để phù hợp với mô hình chính quyền mới, Kiểm toán nhà nước đã sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, giảm số lượng Kiểm toán nhà nước khu vực. Về công tác đảng, Đảng bộ Kiểm toán Nhà nước là đảng bộ trực thuộc Đảng bộ Quốc hội kể từ tháng 2/2025 và đã tổ chức thành công Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ VIII. Về hoạt động kiểm toán, đến thời điểm này, Kiểm toán nhà nước đã triển khai 118/156 Đoàn kiểm toán theo kế hoạch và cơ bản kết thúc các Đoàn kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách năm 2024 của các Bộ, ngành, địa phương để phục vụ cho việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Chủ tịch Kiểm toán Nhà nước Lào Viengthavisone Thephachanh cảm ơn các đồng nghiệp Kiểm toán nhà nước Việt Nam luôn đồng hành và hợp tác với Kiểm toán nhà nước Lào trong suốt thời gian qua. Chuyến thăm và làm việc lần này của Đoàn công tác Kiểm toán nhà nước Lào sẽ góp phần vun đắp mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt – Lào.

Cũng trong ngày 17/7, hai Cơ quan Kiểm toán Nhà nước đã tổ chức Hội nghị chuyên môn với chủ đề ‘Việc tham gia của Kiểm toán nhà nước vào chu kỳ lập kế hoạch ngân sách nhà nước và Cơ chế, thủ tục và phương pháp theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán.’ Hội nghị tập trung vào 2 nội dung chính: Sự tham gia của Kiểm toán nhà nước vào chu kỳ lập kế hoạch ngân sách nhà nước và cơ chế, thủ tục và phương pháp theo dõi việc thực hiện kiến nghị kiểm toán.

Hội nghị là dịp để hai bên cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, tìm hiểu và trao đổi những cách làm hay, hiệu quả trong lĩnh vực kiểm toán công. Thông qua đó, Hội nghị không chỉ làm rõ hơn vai trò của cơ quan Kiểm toán nhà nước trong việc tham gia lập kế hoạch ngân sách và giám sát tài chính công, mà còn khẳng định trách nhiệm chung trong việc nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu quả sử dụng nguồn lực công.