Sức khỏe tâm thần – Kinhtekinhdoanh.com https://kinhtekinhdoanh.com Cập nhật tin tức kinh tế, phân tích thị trường, chiến lược kinh doanh và câu chuyện thành công. Tue, 02 Sep 2025 23:26:07 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/kinhtekinhdoanh/2025/08/kinhtekinhdoanh.svg Sức khỏe tâm thần – Kinhtekinhdoanh.com https://kinhtekinhdoanh.com 32 32 Một loại nấm có thể giúp chống lão hóa và bệnh tuổi tác https://kinhtekinhdoanh.com/mot-loai-nam-co-the-giup-chong-lao-hoa-va-benh-tuoi-tac/ Tue, 02 Sep 2025 23:26:04 +0000 https://kinhtekinhdoanh.com/mot-loai-nam-co-the-giup-chong-lao-hoa-va-benh-tuoi-tac/

Một nghiên cứu gần đây đã đưa ra những phát hiện đáng kể về tiềm năng của psilocybin, một chất hóa học có trong nhiều loại nấm, trong việc làm chậm quá trình lão hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác. Psilocybin đã được biết đến với các tác dụng gây hưng phấn và ảo giác, nhưng nghiên cứu này đã tập trung vào tác động của nó đối với toàn bộ cơ thể.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một mô hình lão hóa tế bào của tế bào phổi của con người để xem psilocin, thành phần hoạt động trong nấm gây ra hiệu ứng ảo giác, sẽ ảnh hưởng đến chúng như thế nào. Kết quả cho thấy psilocin giúp kéo dài tuổi thọ của tế bào da và phổi của con người hơn 50%. Khi chuyển sang mô hình chuột, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những con chuột tương đương với 60-65 tuổi của con người được tiêm psilocybin sống lâu hơn những con không được tiêm.

Ngoài ra, những con chuột này cũng hiển thị các đặc điểm khỏe mạnh hơn, chẳng hạn như ít lông trắng và mọc lông. Các nhà nghiên cứu tin rằng psilocybin giúp làm chậm lão hóa bằng cách giảm căng thẳng oxy, cải thiện phản ứng sửa chữa DNA và duy trì chiều dài của telomere. Telomere là “nắp” của nhiễm sắc thể, và bằng cách giúp bảo vệ chiều dài telomere, các nhà nghiên cứu tin rằng psilocybin có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác như bệnh tim, suy giảm thần kinh và ung thư.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của psilocybin và tối ưu hóa các giao thức liều lượng và tần suất trước khi nó có thể được sử dụng lâm sàng như một tác nhân chống lão hóa. Các chuyên gia khác cũng bình luận về nghiên cứu này, cho rằng mặc dù đây là một nghiên cứu quan trọng, nhưng vẫn cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác minh các phát hiện này và xem liệu chúng có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh của con người hay không.

Một chuyên gia ung thư cũng cho rằng psilocybin có thể có tiềm năng trong việc giúp cơ thể sửa chữa và phục hồi sau các tổn thương, và có thể có vai trò trong việc điều trị các bệnh liên quan đến lão hóa. Tóm lại, nghiên cứu này cho thấy psilocybin có thể có tiềm năng trong việc làm chậm lão hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác, nhưng cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác minh các phát hiện này và xem liệu chúng có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh của con người hay không.

]]>
Rối loạn đồng hồ sinh học có liên quan đến sức khỏe tâm thần? https://kinhtekinhdoanh.com/roi-loan-dong-ho-sinh-hoc-co-lien-quan-den-suc-khoe-tam-than/ Tue, 02 Sep 2025 22:27:23 +0000 https://kinhtekinhdoanh.com/roi-loan-dong-ho-sinh-hoc-co-lien-quan-den-suc-khoe-tam-than/

Một nghiên cứu gần đây được thực hiện tại Đại học Sydney, Úc, đã đưa ra phát hiện đáng chú ý về tình trạng đồng hồ sinh học bị gián đoạn ở những người trẻ tuổi đang tìm kiếm dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Cụ thể, gần một phần tư trong số 69 người tham gia nghiên cứu đã cho thấy dấu hiệu của tình trạng này, tương tự như hiện tượng jet lag, mặc dù họ không di chuyển qua các múi giờ khác nhau.

Các nhà nghiên cứu cho rằng phát hiện này có thể mở ra những hướng tiếp cận mới trong việc điều trị và nghiên cứu các tình trạng sức khỏe tâm thần như trầm cảm và rối loạn lưỡng cực. Nghiên cứu này, do Tiến sĩ Joanne Carpenter và Giáo sư Ian Hickie từ Đại học Sydney dẫn đầu, là nghiên cứu đầu tiên xem xét đồng thời ba biện pháp chính của việc điều chỉnh đồng hồ sinh học ở những người có sức khỏe tâm thần không ổn định.

Họ đã phân tích nhiệt độ cơ thể cốt lõi, nồng độ cortisol và melatonin của người tham gia, những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nhịp sinh học 24 giờ của cơ thể. Melatonin là một loại hormone báo hiệu cơ thể đến lúc ngủ, trong khi cortisol là một loại hormone thường ở mức cao nhất vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy. Nhiệt độ cơ thể cũng trải qua một chu kỳ hàng ngày tăng và giảm, được liên kết chặt chẽ với giấc ngủ.

Kết quả cho thấy 23% bệnh nhân có một loại jet lag sinh lý. Phát hiện này có thể chỉ ra những cách tiếp cận mới để điều trị sức khỏe tâm thần. Tiến sĩ Jacob Crouse, đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng những phát hiện này cho thấy có thể cần phải suy nghĩ khác về các loại phương pháp điều trị mà chúng ta cung cấp cho những người mắc các rối loạn tâm thần, và liệu chúng ta có nên nhắm vào đồng hồ sinh học như một lựa chọn khác để quản lý những tình trạng này.

Nghiên cứu này bao gồm hai nhóm – nhóm đầu tiên là những người trẻ tuổi từ 16 đến 35 tuổi đến khám tại các phòng khám tâm thần ở Sydney; nhóm thứ hai là những người trẻ tuổi không có tiền sử bệnh tâm thần. Những người tham gia vào hai nhóm được theo dõi qua đêm trong một phòng thí nghiệm sinh học để đo giấc ngủ và hormone liên quan đến đồng hồ sinh học trong thời gian dẫn đến giấc ngủ và trong vài giờ sau khi thức dậy.

Mặc dù nghiên cứu không xác định jet lag nội bộ là nguyên nhân của sức khỏe tâm thần không ổn định, nhưng nó cho thấy một mối tương quan giữa mức độ không đồng bộ của đồng hồ sinh học và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trầm cảm. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ mối liên hệ giữa đồng hồ sinh học và sức khỏe tâm thần.

Tiến sĩ Carpenter cho rằng bằng chứng ban đầu mạnh mẽ này mở ra những cách mới để nghiên cứu và có thể điều trị các rối loạn tâm thần thông thường, và hy vọng cải thiện cuộc sống của hàng ngàn người trẻ tuổi Úc sống với trầm cảm và lo âu. Nghiên cứu này là một bước tiến quan trọng trong việc tìm hiểu mối liên hệ giữa đồng hồ sinh học và sức khỏe tâm thần, và có thể dẫn đến những phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn cho các tình trạng sức khỏe tâm thần.

]]>
Ấn Độ điều tra sức khỏe tâm thần của phi công Air India sau thảm kịch máy bay https://kinhtekinhdoanh.com/an-do-dieu-tra-suc-khoe-tam-than-cua-phi-cong-air-india-sau-tham-kich-may-bay/ Mon, 01 Sep 2025 03:26:02 +0000 https://kinhtekinhdoanh.com/an-do-dieu-tra-suc-khoe-tam-than-cua-phi-cong-air-india-sau-tham-kich-may-bay/

Cơ quan chức năng đang tiến hành cuộc điều tra kỹ lưỡng về tiền sử bệnh án của cơ trưởng chuyến bay 171 thuộc hãng hàng không Air India, sau khi xảy ra vụ tai nạn nghiêm trọng làm dấy lên mối quan ngại về tình trạng sức khỏe tâm thần của phi công vào thời điểm thảm kịch xảy ra. Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, một phi công kỳ cựu với hơn 15.000 giờ bay, đã điều khiển chiếc Boeing 787 Dreamliner khi nó gặp tai nạn fatal tại Ahmedabad, khiến 242 người thiệt mạng. Chỉ có một hành khách sống sót sau tai nạn đó.

Hiện trường vụ tai nạn Germanwings (Nguồn: AFP)
Hiện trường vụ tai nạn Germanwings (Nguồn: AFP)

Theo báo cáo sơ bộ do giới chức Ấn Độ công bố, có dấu hiệu cho thấy công tắc điều khiển luồng nhiên liệu tới cả hai động cơ của máy bay đã bị tắt ngay sau khi cất cánh. Sự cố này dẫn đến việc động cơ ngừng hoạt động và máy bay mất kiểm soát. Cục Điều tra Tai nạn Máy bay Ấn Độ (AAIB) cho biết trong đoạn ghi âm buồng lái, một phi công đã hỏi người còn lại tại sao lại cắt nhiên liệu, và người kia đã khẳng định mình không thực hiện hành động đó.

Cơ trưởng chuyến bay Air India gặp nạn (Nguồn: Daily Mail)
Cơ trưởng chuyến bay Air India gặp nạn (Nguồn: Daily Mail)

Báo cáo sơ bộ cũng nêu rõ, đơn xin nghỉ phép của Cơ trưởng Sabharwal với lý do trầm cảm sau cái chết của mẹ đã làm dấy lên câu hỏi về việc liệu các biện pháp đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho phi công hiện nay có thực sự đầy đủ và hiệu quả hay không. Tổng Giám đốc điều hành Air India cảnh báo rằng cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành. Đồng thời nhấn mạnh trong một cuộc họp nội bộ với nhân viên rằng việc vội vàng đưa ra bất kỳ kết luận nào vào thời điểm này là thiếu thận trọng và không nên làm như vậy.

Các chuyên gia hàng không nhận định rằng các sự cố do lỗi con người từ lâu đã thường xuyên xảy ra trong ngành hàng không, và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nhiều chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo rằng hiện nay các biện pháp hỗ trợ tâm lý dành cho phi công và các nhân sự khác trong ngành hàng không vẫn còn rất hạn chế và chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Những vụ tai nạn thảm khốc do phi công tự tử đã thôi thúc các chuyên gia nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của họ. Một số vụ tai nạn, như vụ việc của hãng Germanwings năm 2015 và vụ mất tích của máy bay MH370, đã dấy lên nhiều giả thuyết về tình trạng sức khỏe tâm thần của phi công khi điều khiển máy bay.

Các chuyên gia cũng chỉ ra lỗ hổng trong hệ thống đánh giá sức khỏe tâm thần phi công. Họ cho biết rằng các yêu cầu khắt khe về sức khỏe tâm thần có thể khiến nhiều phi công cố tình che giấu thông tin sức khỏe hoặc tránh kiểm tra sức khỏe tâm thần vì sợ bị sa thải hoặc gặp khó khăn trong công việc.

Để giảm thiểu nguy cơ phi công có ý định tự tử chiếm quyền điều khiển máy bay, một số biện pháp đã được đề xuất, như thay đổi thiết kế cửa buồng lái. Tuy nhiên, các nhà chức trách thì phản đối việc thay đổi thiết kế này, lý giải rằng hệ thống khóa tinh vi hiện nay nhằm ngăn chặn các vụ không tặc xâm nhập buồng lái và cướp máy bay là cần thiết và hiệu quả.

Các chuyên gia trong ngành hàng không cho rằng cần nhiều hơn nữa các biện pháp khuyến khích phi công và những nhân sự hàng không khác chủ động lên tiếng về sức khỏe tâm thần của họ. Hiệp hội Hàng không Hoàng gia (RAeS) đã công bố một báo cáo làm rõ những thách thức mà các vấn đề sức khỏe tâm thần cùng với sự thiếu hụt hỗ trợ đang đặt ra cho ngành hàng không toàn cầu.

]]>
Sức khỏe tâm thần của phi công: Dấu hỏi về an toàn hàng không https://kinhtekinhdoanh.com/suc-khoe-tam-than-cua-phi-cong-dau-hoi-ve-an-toan-hang-khong/ Mon, 01 Sep 2025 03:11:51 +0000 https://kinhtekinhdoanh.com/suc-khoe-tam-than-cua-phi-cong-dau-hoi-ve-an-toan-hang-khong/

Một loạt các vụ tai nạn hàng không gần đây đã đặt ra câu hỏi về sức khỏe tâm thần của phi công và liệu ngành hàng không đã có đủ biện pháp để hỗ trợ và bảo vệ họ. Mới đây, vụ rơi chuyến bay 171 của hãng hàng không Air India đã khiến 241 người thiệt mạng, và các nhà điều tra đã tập trung vào hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal. Cơ trưởng Sabharwal có hơn 15.000 giờ bay và đã xin nghỉ do có tang và bị trầm cảm sau khi mẹ qua đời.

Một phần của cánh máy bay MH370 được bày tại sự kiện tưởng niệm các nạn nhân mất tích ngày 3/3/2024. Ảnh: Hằng Linh - P/v TTXVN tại Kuala Lumpur
Một phần của cánh máy bay MH370 được bày tại sự kiện tưởng niệm các nạn nhân mất tích ngày 3/3/2024. Ảnh: Hằng Linh – P/v TTXVN tại Kuala Lumpur

Báo cáo sơ bộ của Cục Điều tra Tai nạn Hàng không Ấn Độ (AAIB) cho thấy các công tắc điều khiển dòng nhiên liệu dẫn vào hai động cơ đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy nghiêm trọng và khiến máy bay rơi xuống đất. Cuộc điều tra vẫn còn nhiều giai đoạn phía trước, và tổng giám đốc hãng Air India đã cảnh báo không nên vội vàng đưa ra kết luận.

Vụ tai nạn này đã làm dấy lên câu hỏi về việc liệu ngành hàng không đã thực hiện đủ các biện pháp để đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần của phi công hay chưa. Theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu được đưa vào thống kê toàn cầu, các vụ tự sát – giết người do phi công gây ra sẽ là nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai trong các vụ rơi máy bay do phương Tây sản xuất kể từ năm 2012.

Một phần hiện trường vụ tai nạn máy bay của Germanwings gần Le Vernet, dãy Alps của Pháp. Ảnh: AFP
Một phần hiện trường vụ tai nạn máy bay của Germanwings gần Le Vernet, dãy Alps của Pháp. Ảnh: AFP

Một trong những vụ tai nạn hàng không nổi tiếng nhất liên quan đến sức khỏe tâm thần của phi công là thảm họa Germanwings năm 2015. Cơ phó Andreas Lubitz đã khóa cửa buồng lái và cố ý điều khiển máy bay đâm vào sườn núi, khiến 150 hành khách thiệt mạng. Các nhà điều tra đã phát hiện Lubitz từng bị trầm cảm trước đây nhưng sau đó vẫn được đánh giá là đủ điều kiện bay.

Các chuyên gia hàng không cho rằng ngành hàng không cần có cách tiếp cận nhất quán về rủi ro sức khỏe tâm thần và hiệu suất làm việc đối với các nhóm nhân sự chịu trách nhiệm an toàn. Một nghiên cứu năm 2022 đã phát hiện 56,1% trong số 3.765 phi công Mỹ tham gia khảo sát cho biết họ từng có hành vi tránh chăm sóc y tế vì lo bị thu hồi giấy phép bay.

Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đề xuất cần tăng cường giám sát sức khỏe tâm thần cho phi công, cũng như cải thiện thiết kế cửa buồng lái để ngăn phi công tự khóa cửa và kiểm soát máy bay một mình. Ngoài ra, cần có các biện pháp hỗ trợ nhân viên hàng không khác, như tiếp viên và kỹ sư, để giúp họ đối mặt với vấn đề sức khỏe tâm thần.

Vụ rơi máy bay Mozambique năm 2013 tại Namibia cũng đã cho thấy cơ trưởng Hermino dos Santos Fernandes đã khóa mình trong buồng lái và thực hiện một loạt thao tác cố ý khiến máy bay rơi. Vụ mất tích chuyến bay MH370 năm 2014 cũng đã đặt ra giả thuyết về việc phi công tự sát.

Tóm lại, sức khỏe tâm thần của phi công đang trở thành một vấn đề quan trọng trong ngành hàng không, và cần có các biện pháp hỗ trợ và bảo vệ họ. Các hãng hàng không và cơ quan quản lý cần làm việc cùng nhau để tạo ra một môi trường làm việc an toàn và hỗ trợ cho phi công, cũng như các nhân viên hàng không khác.

]]>