Du lịch đến các hành tinh trong Hệ Mặt Trời – Một giấc mơ xa vời và đầy rủi ro. Đối với nhiều người, việc khám phá các hành tinh trong Hệ Mặt Trời có thể là một điều tuyệt vời, nhưng thực tế lại mang đến nhiều thách thức và nguy hiểm mà con người khó có thể lường trước.

Áp suất cực đoan, bầu khí quyển độc hại và nhiệt độ vượt ngoài giới hạn chịu đựng của con người là những khó khăn mà bạn sẽ phải đối mặt khi đặt chân lên các hành tinh khác. Mỗi hành tinh trong Hệ Mặt Trời đều có những đặc điểm riêng, biến một chuyến đi ngắn ngủi thành một thử thách sinh tử. Vậy hành tinh nào sẽ là nơi nguy hiểm nhất và con người có thể sống sót được bao lâu trên đó?

Trước khi bắt đầu hành trình khám phá Hệ Mặt Trời, nhiều người thường nghĩ rằng chỉ cần mang theo đủ nước, mình có thể sống được vài ngày. Tuy nhiên, đó là một suy nghĩ sai lầm. Chỉ duy nhất Trái Đất là hành tinh có nước lỏng ổn định trên bề mặt, tạo điều kiện cho sự sống của con người và các loài sinh vật.

Khi đến Sao Thủy, bạn sẽ đối mặt với nhiệt độ bề mặt lên tới 430 °C ở phía có ánh sáng và giảm xuống -180 °C ở nửa tối. Bầu khí quyển chủ yếu gồm oxy, natri và kali, những khí không thể thở được, khiến bạn khó có thể sống sót quá hai phút. Sự chênh lệch nhiệt độ cực lớn và thành phần khí quyển không phù hợp sẽ khiến bạn không thể tồn tại lâu dài trên hành tinh này.

Sao Kim chào đón bạn với nhiệt độ bề mặt lên đến 475 °C, đủ để làm tan chảy chì. Bầu khí quyển của Sao Kim dày đặc và độc hại với carbon gấp 154.000 lần Trái Đất, bao phủ bởi những đám mây axit sulfuric. Bạn sẽ không thể sống sót dù chỉ một giây trên Sao Kim, vì áp suất và nhiệt độ cực đoan sẽ gây ra cái chết tức thì.

Sao Hỏa, một hành tinh được nhân loại đặt nhiều kỳ vọng, nhưng vẫn là một nơi cực kỳ khắc nghiệt. Bầu khí quyển toàn carbon dioxide, argon và nitơ sẽ khiến bạn không thể thở được. Bề mặt sao Hỏa rất lạnh, với nhiệt độ trung bình là -62 °C, khiến việc tồn tại trên bề mặt hành tinh này trở nên bất khả thi.

Nếu đến Sao Mộc hay Sao Thổ, bạn sẽ không thể chạm tới bề mặt, vì hai hành tinh này đều là những khối khí khổng lồ. Áp suất và nhiệt độ cực đoan sẽ giết chết bạn chỉ trong một giây. Sự vắng mặt của bề mặt rắn và điều kiện khí quyển khắc nghiệt khiến việc khám phá hai hành tinh này trở nên không thể.

Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương cũng không kém phần nguy hiểm. Bạn sẽ phải đối mặt với những đợt bùng phát tia X bí ẩn, ‘mưa kim cương’ chết người và gió siêu thanh mạnh tới 2.000 km/h. Những hiện tượng này sẽ gây ra những tác động nghiêm trọng đến con người và thiết bị.

Từ đó có thể kết luận được rằng Trái Đất vẫn là hành tinh duy nhất bạn muốn ghé thăm trong thời gian tới. Hầu như bất kỳ nơi nào khác, bạn có thể phải đối mặt với một hỗn hợp chết người gồm áp suất cao, nhiệt độ cực đoan và khí độc. Trừ khi chúng ta cải tạo được Sao Hỏa để tạo ra một ngôi nhà thứ hai cho nhân loại trong Hệ Mặt Trời, việc du hành đến các hành tinh khác vẫn chỉ là một giấc mơ xa vời và đầy rủi ro.

Vào một đêm năm 1995, các nhà khoa học đã tình cờ phát hiện ra một hiện tượng thiên văn học đáng kinh ngạc, một đám mây ethanol khổng lồ mang tên G34.3, cách Trái Đất 10.000 năm ánh sáng. Đây là một khám phá quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự hình thành của các ngôi sao và thành phần hóa học của vũ trụ.

Đám mây G34.3 là một đám mây khí liên sao, hay còn gọi là tinh vân, có đường kính gấp 1.000 lần đường kính Hệ Mặt Trời. Điều đặc biệt của đám mây này là sự hiện diện của cồn etylic, một loại cồn tương tự như cồn được sử dụng trong đồ uống. Ước tính lượng cồn trong G34.3 lớn đến mức có thể cung cấp 400 nghìn tỷ pint bia. Tuy nhiên, dù có vẻ như đây là một ‘bữa tiệc bia thượng hạng’ trong trí tưởng tượng của nhiều người đang trôi nổi trong không gian, nhưng các nhà khoa học lại có một tin xấu: đám mây này không thích hợp để con người tiêu thụ.

Tiến sĩ Lisa Harvey-Smith, người đứng đầu nhóm nghiên cứu, giải thích rằng đám mây này còn chứa một số hóa chất độc hại khác như carbon dioxide, amoniac và hydro xyanua. Vì vậy, thay vì là một thiên đường cho những người mê bia, G34.3 là một ‘phòng thí nghiệm’ hóa học khổng lồ, chứa đầy những hợp chất phức tạp và độc hại.

Việc phát hiện ra đám mây ‘rượu’ không chỉ dừng lại ở sự tò mò. Các nhà thiên văn học hy vọng sẽ tìm hiểu thêm về sự hình thành của các ngôi sao trong thiên hà của chúng ta thông qua những thông tin mới được khám phá về nó. Các nhà khoa học đã sử dụng kính viễn vọng vô tuyến MERLIN của Vương quốc Anh để quan sát đám mây này và thu được những hình ảnh với độ nhạy cao hơn. Việc này đã giúp họ phát hiện ra maser methanol hay đám mây ‘rượu’.

Tiến sĩ Harvey-Smith cho biết: ‘Vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải về sự ra đời của các ngôi sao khổng lồ bởi vì các trung tâm hình thành bị bụi che phủ. Bức xạ duy nhất có thể thoát ra là ở bước sóng vô tuyến, và mạng lưới MERLIN được nâng cấp hiện đang mang đến cho chúng ta cơ hội đầu tiên để nhìn sâu vào các vùng hình thành sao này và xem điều gì thực sự đang diễn ra’.

Phát hiện về G34.3 không chỉ làm phong phú thêm hiểu biết của chúng ta về thành phần hóa học của vũ trụ mà còn cung cấp một công cụ mạnh mẽ để nghiên cứu quá trình hình thành sao, một trong những bí ẩn lớn nhất của vũ trụ. Câu chuyện về đám mây ‘rượu’ khổng lồ này là một lời nhắc nhở rằng vũ trụ hoang dã, kỳ lạ và phức tạp hơn rất nhiều so với những gì chúng ta từng tưởng tượng, và mỗi khám phá mới lại mở ra một cánh cửa khác cho những điều chưa biết.

Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Ngoại hành tinh Trottier (IREx) tại Canada đã thực hiện một cuộc điều tra sâu về hệ thống hành tinh xung quanh L98-59, một ngôi sao lùn đỏ cách Trái Đất khoảng 35 năm ánh sáng. Cuộc điều tra này đã dẫn đến việc phát hiện ra hành tinh thứ năm trong hệ thống này, được đặt tên là L98-59 f. Đây là một siêu Trái Đất nằm trong vùng sự sống của sao mẹ, nơi nước có thể tồn tại ở trạng thái lỏng.

Vùng sự sống, thường được gọi là vùng Goldilocks, là khu vực có khoảng cách với sao mẹ vừa đủ để các hành tinh nhận được nhiệt lượng phù hợp và duy trì được nước ở trạng thái lỏng. Trong Hệ Mặt Trời của chúng ta, có ba hành tinh thuộc vùng này: Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa. Sự hiện diện của L98-59 f đã được phát hiện thông qua những biến thiên tinh tế trong chuyển động của ngôi sao, được phát hiện bằng cách sử dụng phép đo vận tốc xuyên tâm.

L98-59 f nhận được năng lượng từ sao mẹ L98-59 tương đương với những gì Trái Đất nhận được từ Mặt Trời, khiến nó trở thành một mục tiêu cực tốt cho các dự án săn tìm sự sống ngoài hành tinh. Trước đó, ngôi sao mẹ L98-59 đã được kính viễn vọng không gian TESS của NASA phát hiện lần đầu tiên vào năm 2019. Nó lập tức gây chú ý với 4 hành tinh có kích cỡ gần giống Trái Đất quay quanh.

Các hành tinh trong hệ thống này có những đặc điểm rất đa dạng, từ tiểu Trái Đất hiếm hoi L98-59 b đến các hành tinh có thể trải qua hoạt động núi lửa cực độ do thủy triều. L98-59 f là một phát hiện mà các nhà khoa học rất trông đợi. Việc tìm thấy một hành tinh ôn đới trong một hệ thống nhỏ gọn như vậy khiến khám phá này đặc biệt thú vị, làm nổi bật sự đa dạng đáng chú ý của các hệ thống ngoại hành tinh và củng cố việc nghiên cứu các hành tinh có khả năng sinh sống xung quanh các ngôi sao khối lượng thấp.

Khoảng cách chỉ 35 năm ánh sáng cũng đưa nó vào danh sách các ngoại hành tinh có tiềm năng sinh sống gần nhất mà nhân loại từng biết đến. IREx và các cộng sự viên đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến việc nghiên cứu những hệ thống như vậy để tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh. Phát hiện này đã mở ra những cơ hội mới cho việc khám phá và nghiên cứu các hành tinh có thể sinh sống được trong tương lai.

Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học The Astronomical Journal sẽ cung cấp thêm thông tin chi tiết về hệ thống hành tinh L98-59 và vai trò quan trọng của nó trong việc tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất.

Ngày 22/7 có thể trở thành một trong những ngày ngắn kỷ lục trong cuộc đời của bạn khi Trái Đất dự kiến sẽ quay nhanh bất thường. Hiện tượng này vẫn chưa được giải thích rõ ràng bởi các nhà khoa học. Trang Timeanddate.com cho biết từ năm 2020, Trái Đất đã ghi nhận những ngày ngắn chưa từng thấy vào giữa năm.

Các dự báo cho năm 2025 cho thấy các ngày 9/7, 10/7, 22/7 và 5/8 tới đây có khả năng sẽ là những ngày ngắn nhất trong lịch sử. Các nhà khoa học cho biết hành tinh của chúng ta không phải là một người giữ thời gian hoàn hảo. Trung bình, Trái Đất hoàn thành một vòng quay hoàn chỉnh trên trục của nó trong đúng 86.400 giây, cộng hoặc trừ một mili giây hoặc hơn.

86.400 giây tương đương với 24 giờ. Một mili giây là 0,001 giây, nhỏ hơn đáng kể so với một cái chớp mắt kéo dài khoảng 100 mili giây. Cách duy nhất để đo những thay đổi nhỏ hàng ngày này trong tốc độ quay của Trái Đất là sử dụng đồng hồ nguyên tử, được đưa vào sử dụng vào những năm 1950.

Số mili giây trên hoặc dưới 86.400 giây được gọi là độ dài của ngày (LOD), khác với khái niệm độ dài của ban ngày. Trước năm 2020, LOD ngắn nhất từng được ghi nhận bởi đồng hồ nguyên tử là -1,05 ms. Điều này có nghĩa là Trái Đất hoàn thành một vòng quay so với mặt trời trong 1,05 mili giây, ít hơn 86.400 giây.

Tuy nhiên, kể từ đó, Trái Đất đã phá vỡ kỷ lục cũ này hàng năm khoảng nửa mili giây. Ngày ngắn nhất là -1,66 ms vào ngày 5/7/2024. Trái Đất dự kiến sẽ lại gần với kỷ lục này vào năm 2025 vào khoảng ngày 9/7, 10/7, 22/7 và 5/8. Biến động ngắn hạn trong LOD bị ảnh hưởng bởi quỹ đạo của mặt trăng. Hành tinh của chúng ta quay nhanh hơn khi vị trí của mặt trăng ở xa về phía bắc hoặc phía nam đường xích đạo của Trái Đất.

Mặt trăng sẽ ở khoảng cách xa nhất so với đường xích đạo của Trái Đất vào 3 ngày có thể xảy ra LOD ngắn nhất vào năm 2025. Tại sao Trái Đất lại tăng tốc và khi nào nó sẽ quay chậm lại? Theo các nhà khoa học, đây là những câu hỏi khó. Tốc độ quay của Trái Đất bị ảnh hưởng bởi một danh sách dài các yếu tố bao gồm chuyển động phức tạp của lõi Trái Đất, đại dương và khí quyển.

Nguyên nhân của sự tăng tốc này của Trái Đất vẫn chưa được khoa học giải thích chính xác. Các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn về hiện tượng này và cách nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Trong khoảng 5 tỷ năm nữa, Mặt Trời sẽ cạn kiệt nhiên liệu hydro và trải qua một giai đoạn biến đổi dữ dội. Lúc đó, lõi của ngôi sao trung tâm hệ Mặt Trời sẽ sụp đổ, trong khi lớp vỏ ngoài sẽ phình to một cách khủng khiếp, biến nó thành một người khổng lồ đỏ. Sự thay đổi này sẽ có tác động nghiêm trọng đến các hành tinh trong hệ Mặt Trời.

Theo các dự báo thiên văn, Sao Thủy và Sao Kim sẽ bị Mặt Trời nuốt chửng trong giai đoạn này. Số phận của Trái Đất vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng nhiều khả năng hành tinh của chúng ta cũng sẽ bị hút vào và thiêu rụi trong biển lửa của Mặt Trời. Điều này có nghĩa là sự sống trên Trái Đất, nếu còn tồn tại vào thời điểm đó, sẽ hoàn toàn bị tiêu diệt.

Khoảng 1 tỷ năm sau giai đoạn người khổng lồ đỏ, Mặt Trời sẽ trút bỏ lớp vỏ ngoài và co lại thành một vật thể chỉ lớn bằng Trái Đất nhưng có mật độ vật chất cực kỳ cao, trở thành một sao lùn trắng. Khi đó, hệ Mặt Trời sẽ trở thành một nơi băng giá, hoang tàn và chìm trong bóng tối vĩnh cửu.

Mặc dù vậy, về mặt kỹ thuật, hệ Mặt Trời vẫn chưa chết hẳn. Các hành tinh khổng lồ như Sao Mộc hay Sao Thổ vẫn sẽ tiếp tục quay quanh xác chết của Mặt Trời trong một vũ điệu cô độc kéo dài hàng tỷ năm.

Trong thời gian dài không tưởng tiếp theo, sự cân bằng hấp dẫn của hệ Mặt Trời sẽ bị phá vỡ. Các hành tinh có thể va chạm vào nhau, bị một ngôi sao lang thang xé toạc, hoặc bị văng ra khỏi hệ Mặt Trời mãi mãi. Cuối cùng, có lẽ sau hàng triệu tỷ năm, sẽ không còn gì sót lại từ hệ Mặt Trời mà chúng ta từng biết.