Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1-7, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng và完善 chế độ bảo hiểm y tế cho người dân Việt Nam. Một trong những điểm nổi bật của Luật này là việc bổ sung thêm các trường hợp người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) có thể được hoàn trả tiền đã đóng. Điều này không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi cho người tham gia mà còn thể hiện sự linh hoạt và nhân văn trong chính sách bảo hiểm y tế của Việt Nam.
Theo quy định của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, có 4 trường hợp người tham gia BHYT được hoàn trả khoản tiền đã đóng. Các trường hợp này được quy định rõ ràng tại Điều 20 Văn bản hợp nhất số 2525/VBHN-BHXH, mang lại sự minh bạch và cụ thể cho người tham gia bảo hiểm.
Thứ nhất, người tham gia được cấp thẻ BHYT theo nhóm mới dẫn đến phải báo giảm giá trị thẻ BHYT đã cấp trước đó. Chẳng hạn, một người đang tham gia BHYT hộ gia đình, sau đó đi làm tại doanh nghiệp và được công ty đóng BHYT. Khi đó, thẻ BHYT hộ gia đình sẽ bị giảm giá trị vì thẻ mới có mức ưu tiên cao hơn. Người dân sẽ được hoàn lại số tiền đã đóng tương ứng với thời gian chưa sử dụng.
Thứ hai, khi Nhà nước điều chỉnh tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, những người thuộc nhóm được hưởng mức hỗ trợ cao hơn sẽ được hoàn trả phần chênh lệch so với khoản tiền đã đóng trước đó. Điều này áp dụng nếu chính sách mới có hiệu lực mà mức hỗ trợ cao hơn mức người dân đã tự chi trả. Đây là một sự điều chỉnh tích cực nhằm đảm bảo công bằng và nâng cao mức sống cho người dân.
Thứ ba, người mua thẻ BHYT qua đời trước thời điểm thẻ có hiệu lực. Trong trường hợp này, thân nhân người đã mất sẽ được hoàn lại toàn bộ số tiền đã đóng cho thẻ BHYT chưa sử dụng. Đây là một quy định nhân văn, thể hiện sự quan tâm của nhà nước đối với người dân.
Cuối cùng, người tham gia đóng trùng BHYT. Số tiền đóng trùng sẽ được hoàn trả theo quy định tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH năm 2017. Về cách tính số tiền được hoàn trả, BHXH Việt Nam cho biết sẽ dựa trên mức phí BHYT đã đóng và thời gian thẻ chưa được sử dụng. Thời gian này được tính từ thời điểm thẻ BHYT thuộc nhóm mới bắt đầu có giá trị sử dụng, thời điểm quyết định của cơ quan có thẩm quyền có hiệu lực về việc tăng mức hỗ trợ đóng BHYT, hoặc thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng đối với người đã tử vong trước khi thẻ có hiệu lực.
Thủ tục hoàn trả tiền đóng BHYT được thực hiện qua các bước đơn giản và minh bạch. Người tham gia hoặc thân nhân lập tờ khai TK1-TS và nộp hồ sơ tới cơ quan BHXH. Cơ quan BHXH tiếp nhận, xử lý hồ sơ và người tham gia nhận kết quả giải quyết. Người dân có thể nộp hồ sơ theo nhiều hình thức tiện lợi: giao dịch điện tử, gửi bưu chính, nộp trực tiếp tại Bộ phận tiếp nhận hồ sơ của cơ quan BHXH nơi quản lý hoặc nơi cư trú, hoặc tại trung tâm phục vụ hành chính công các cấp.
Tổng quan, những thay đổi trong Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 và các quy định kèm theo thể hiện sự nỗ lực của Việt Nam trong việc xây dựng một hệ thống bảo hiểm y tế toàn diện, nhân văn và công bằng. Điều này không chỉ góp phần nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn thể hiện tinh thần bảo đảm an sinh xã hội của đất nước.
