Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các đại biểu đã tập trung thảo luận về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững. Tại sự kiện này, nhiều chuyên gia hàng đầu đã chia sẻ những quan điểm và giải pháp quý giá nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam trên con đường đổi mới và phát triển.
TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi khiến nhiều người phải suy ngẫm: Tại sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể có giá bán lên đến hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam, dù được biết đến với hương vị ngon, lại có giá trị thấp hơn rất nhiều? Theo ông, câu trả lời không chỉ nằm ở thương hiệu mạnh, mà còn ở việc xây dựng một câu chuyện hấp dẫn xung quanh sản phẩm.
Câu chuyện của quả xoài Miyazaki là một ví dụ điển hình về sự chăm chút tỉ mỉ trong từng khâu sản xuất. Từ việc cắt tỉa để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, cho đến việc bọc từng quả trong túi lưới và thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm mà quả có hương vị ngon nhất và chất lượng cao nhất. Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng, nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào là yếu tố then chốt. Nếu môi trường sản xuất xuống cấp, đất đai bạc màu, hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất, thì mọi nỗ lực marketing và xây dựng thương hiệu đều trở nên vô nghĩa.
Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trao đổi về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. Theo ông, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. Ông đã gợi mở hướng đi cho các startup để biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế.
Chìa khóa để giải quyết bài toán này, theo TS. Chinh, nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn. Điều này đòi hỏi một sự thay đổi trong cách tiếp cận và tư duy của các doanh nghiệp, cũng như sự hỗ trợ từ Chính phủ và các viện nghiên cứu.
Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.
TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ “công thức 4 chân” để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt. Cụ thể, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, cùng với một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công.
Cuối cùng, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công trên con đường khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững.
